اقتباس نمایشی از ادبیات انقلابی و ارزشی؛ بایدها و نبایدها/3

بستر لازم برای اقتباس نمایشی وجود ندارد/کمیت را فدای کیفیت کردیم!

وقتی بستر و مجال مناسبی برای فعالیت متکثر در امر اقتباس نمایشی آثار انقلاب و دفاع مقدس وجود نداشته باشد، میزان تولیدات در این حوزه به حداقل می‌رسد تا جایی که در مقطعی با حجمی از آثار تاریخ مصرف گذشته در این ژانر روبرو می‌شویم.
دوشنبه ۳۱ تير ۱۳۹۸ - ۰۸:۵۰
کد خبر :  ۳۸۴۹۵

به گزارش سایت صحنه، تولیدات نمایشی در حوزه انقلاب و دفاع مقدس پس از بیش از 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی و گذشت بیش از 30 سال از پایان جنگ تحمیلی از نظر کمیت، چندان درخور نیست. بخش مهمی از تولیدات در این عرصه را آثار اقتباسی از آثار ادبی و داستانی و تاریخ مکتوب و شفاهی به خود اختصاص می‌دهند که از این منظر نیز ادبیات نمایشی نتوانسته است پوشش مناسبی نسبت به حتی برخی حوادث و وقایع مهم انقلاب و دفاع مقدس داشته باشد.

مجید امرایی؛ کارشناس، منتقد و کارگردان تئاتر در این باره گفت: متأسفانه حلقه فعالان تأثیرگذار و جریان‌ساز در حوزه ادبیات نمایشی و تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، بسیار تنگ است و ما در این عرصه طی دهه‌های اخیر تنها با عده‌ای معدود و انگشت‌شمار مواجه بوده‌ایم و مثل این است که دیگر فردی قادر به تولید متن نمایشی و اجرای یک اثر در این ژانر نیست و همه‌چیز باید به این حلقه ختم شود.

وی ادامه داد: محدود شدن در این حصار، عرصه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را از پویایی و ورود افکار جدید و پیشرو که همگی آنها نیز بر تقدس این جریان، صحه می‌گذارند اما از مناظری تازه و نو قصد پرداختن به روایات این دوران خطیر را دارند، باز می‌دارد و تبعات منفی این جریان، نخ‌نما شدن و از بین رفتن بینش نو در پرداختن به مقولاتی انسانی و ارزشی همچون انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است.

این مدرس و کارگردان تئاتر تصریح کرد: وقتی مجال و فرصت مناسب در اختیار فعال نمایشی به ویژه جوانان جویای نام که اتفاقاً اهل بینش و مطالعه عمیق‌تری در عرصه‌های مختلف بوده و از پرداختی شعاری و سطحی نیز برحذر هستند، گرفته شود، نتیجه این می‌شود که پس از گذشت زمانی با مجموعه‌ای از آثار نمایشی مواجه شویم که از فیلتر ذهنی همان تعداد معدود افراد سنتی فعال در این حوزه گذشته و تراوش شده است و نتیجه اینکه این عرصه ادبی که قرار است خوراک آثار نمایشی به منظور تولید برای به روی صحنه رفتن باشند، از محبوبیت و مقبولیت مناسبی برخوردار نیستند.

امرایی افزود: همیشه در آسیب‌شناسی عرصه‌های گوناگون هنرهای نمایشی اعم از اجراهای عمومی و جشنواره‌ها، صحبت از این است که این رویدادها قربانی مجموعه فعل و انفعالات شتابزده و بی‌برنامه می‌شوند و عنوان می‌شود که دستگاه‌های متولی تئاتر کیفیت را فدای کمیت می‌کنند اما من اینجا در مورد تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس می‌خواهم عکس این مسئله را بیان کنم و آن اینکه ما در این مورد بخصوص، کمیت را فدای کیفیت کرده‌ایم.

کارگردان نمایش«گوهر نیل» گفت: با نگاهی گذرا به آنچه که آن را از سر گذرانده‌ایم، مشاهده می‌شود که به دلیل وجود برخی حساسیت‌ها در حوزه ادبیات نمایشی انقلاب و دفاع مقدس و اینکه این آثار باید از درجه کیفی بالایی برخوردار باشد، مجال و فرصتی جانانه در اختیار نمایشنامه‌نویسان قرار داده نشده است که البته با تعبیه برخی ساز و کارهای تشویقی در مقاطعی گوناگون قلم‌فرسایی کرده و دست به تولید انبوهی از آثار مکتوب نمایشی بزنند.

وی تأکید کرد: اتفاقاً وقتی عرصه مهیا نبوده و ظرف خالی باشد و در طول نزدیک به 4 دهه، آثار شاخص نمایشی ما در ژانر انقلاب و دفاع مقدس از تعداد انگشتان دست نیز تجاوز نکند، آن زمان است که اگر فردی به شکلی خودجوش دست به قلم برده و نمایشنامه‌ای را از این برهه خطیر، اقتباس و روایت کند چون معیار سنجش مناسبی در اختیار نداریم در مقایسه اثر تازه تولید شده با آثار نخ‌نمایی که به آنها اشاره شد، اثر نمایشی تازه تولد یافته را به بهانه‌هایی همچون سیاه‌نمایی و  نقل غیرواقع، مطرود اعلام می‌کنیم.

امرایی ادامه داد: این در حالیست که ما متأسفانه با وجود گذشت دهه‌ها  و آفرینش  حماسه‌های گوناگون در سال‌های پس از انقلاب، در زمینه تئاتر و بازتاب این حوادث و اتفاقات از منظر هنرهای نمایشی در مرحله آزمون و خطا به سر برده و همچنان تا رسیدن به دوران ثبات و اینکه اصطلاحاً حرفی برای گفتن داشته باشیم، فاصله بسیار داریم.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه املای نانوشته فاقد غلط است، گفت: به نظرم کاری که تاکنون  در این عرصه به انجام نرسیده است و باید به عنوان راهکاری اساسی به انجام برسد، اینکه مسئولان و متولیان هنرهای نمایشی در تمامی دستگاه‌های اجرایی با نگاهی باز و  ایجاد بستر مناسب و اعمال ساز و کارهای تشویقی، مجال و فرصت بیشتری در اختیار همه اندیشه‌ها و تفکرات بگذارند تا ما از نظر کمی در این حوزه یعنی ادبیات نمایشی  انقلاب و دفاع مقدس از مضیقه‌ای که دچار آن هستیم، خارج شویم.

وی در پایان گفت: قطعاً نگاه غالب نمایشنامه‌نویسان در زمینه نگارش و اقتباس آثار نمایشی از رویدادهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مثبت و در جهت تأیید دوران اوج و اقتدار ایران اسلامی و بازتاب سلحشوری و جانفشانی آحاد ملت خواهد بود که اگر در مواردی غیر از آن نیز بود و مثلاً در تعدادی از آثار نگاهی نقادانه و یا منفی به آن چیزی که سپری کرده‌ایم وجود داشته باشد، از آنجا که حجم آثار تولید بسیار زیاد است و اغلب نگاهی مثبت و ارزشی به موضوع دارند لذا آن مقدار ناچیز نمی‌تواند چنان قدرتی در تقویت نگاه مأیوسانه و سیاه‌نمایی وقایع انقلاب و دفاع مقدس تا به امروز داشته باشد.

انتهای پیام    

 

  

ارسال نظر