منوچهر یکتایی؛ نقاش خوشبختی‌ها و حالات خوش و ظریف جهان ما
بدون عنوان/ رنگ روغن روی بوم/ سانتیمتر ۱۹۰×۲۰۶/ سال خلق اثر: 1341
دراین اثر، یکتایی تا جای ممکن از شیء آشنا فاصله گرفته و به مرزهای انتزاع ناب نزدیک می‌شود. کلیت بوم به دو بخش تقسیم شده؛ بخش بالا در رنگی تخت و روشن، که شاخصه نقاشی‌های یکتایی است، غوطه می‌خورد و بخش پایین در ضرباهنگ نابسامانی از تاش‌های ضخیم رنگ پنهان می‌شود.
تابلو از چپ به راست، از نوعی خلوص و نظم به نوعی آشفتگی و هیجان میل می‌کند و با ریتمی افزاینده، پویایی و خروش را مجسم می‌سازد. اشکال تیره که در زمینه کرم، اُکر و آبی روشن پیدا و ناپیدا می‌شوند، یادآور گل‌بوته‌های شرقی و شاید خطوط عمودی ژاپنی است که تأکیدی دوباره بر وجه شرقی نقاشی‌های یکتایی دارند. در عین حال آشفتگی و هیجان با رنگ‌های قرمز و ارغوانی از سمت راست تابلو، هجومی بی‌رحمانه را هشدار می‌دهند و این‌چنین، تابلو صحنه نبرد آرامش و طوفان، پیدا و پنهان و حضور و عدم می‌شود. در این میان، رنگ زرد درخشان تنها نشانه‌ای از امید و آگاهی است که در بالا و گوشه سمت چپ تابلو خوش‌بینی آرام‌بخشی را نوید می‌دهد و مخاطب را به تعمق وامی‌دارد.
"منوچهر یکتایی" یکی از هنرمندان پیشگام نقاشی مدرن در ایران در سن 97 سالگی درگذشت. او از برجسته‌ترین نقاشان اکسپرسیونیست انتزاعی و یکی از نقاشان ایرانی در مکتب نیویورک بود. "منوچهر یکتایی" 28 آبان ماه 98 در آمریکا از دنیا رفت.
یکتایی در سال 1301 به دنیا آمد. او تا 22 سالگی در ایران زندگی کرد. این هنرمند تحصیل در دانشکده هنرهای زیبا را نیمه‌تمام رها کرد و تحصیلاتش را در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس و آمریکا ادامه داد. اولین نمایشگاه انفرادی او در سال 1330 در نیویورک برگزار شد و مورد توجه قرار گرفت.
آثار این هنرمند در حراجی‌های معتبر دنیا حضور دارد و با اقبال اقتصادی از طرف خریداران هنر مدرن مواجه می‌شوند، همچنین آثار یکتایی در شمار گرانترین آثار نقاشان ایرانی قرار دارد.
آخرین حضور پر قدرت او در عرصه هنر، حراج هنر خاورمیانه کریستیز در آبان 98 بود که سه اثر او چکش خورد. فروردین امسال نیز آثاری از یکتایی در ساتبیز لندن به نمایش درآمد.
هنر یکتایی در قلمرو نقاشی چنان برجسته بود که کمتر مخاطبی از شعرهای او شناخت داشت. مجموعه شعر او با نام "کارنامه سیمرغ" سال 84 منتشر شد.
اویکی از شناخته‌شده‌ترین و خوش‌اقبال‌ترین هنرمندان ایرانی در سطح بین‌المللی بود که توانسته بود با تلفیق شاخصه‌های اکسپرسیونیست انتزاعی و هنر شرقی به بیانی زیبا، جسور و شخصی دست یابد. هرچند هنر وی محصول سال‌ها زندگی در فرانسه و امریکاست، اما نوع نگاه به موضوع، انتخاب سوژه و زاویه دید تماماً دل در گرو شرق دارد. ضربات سهمگین قلم‌مو بر پیکر تابلو، تلفیق بداهه رنگ‌ها بر روی بوم، استفاده از کاردک به‌جای قلم‌مو، به‌کارگیری رنگ‌های غلیظ و حجیم، انتخاب بوم‌های عظیم با کمپوزیسیون‌های نامتعارف همگی حاصل سال‌ها هنرورزی در مکتب‌های آوانگارد غربی است. از سویی، نگاه خاص به طبیعت بی‌جان، انتخاب رنگ‌ها با خلوصی بی‌مانند، بداهگی حاصل از نوعی مکاشفه و هجومی خودانگیخته بر بومی که بر سطح زمین پهن شده، همه رهاورد اصالت شرقی و ایرانی یکتایی است. خیال شرقی در دستان هنرمند او به عصر حاضر کشانده می‌شود و در بیانی مدرن جلوه‌گری می‌کند و این چنین نقاشی‌های یکتایی، تجسم و بیانی جهانی می‌شود که گستره‌اش از شرق تا به غرب گسترده شده است.
سوژه غالب نقاشی‌های یکتایی، طبیعت بی‌جان است؛ اشکال آشنایی که در دستان هنرمند وی، به نقشمایه‌هایی دگرگون شده، تغییر فرم می‌دهند. فشار، اعوجاج و انرژی بی‌پایانی از دل هر خط و سطح بر ذهن مخاطب گسیل می‌گردد و این چنین فضایی انتزاعی از دل جهانی عینی زاده می‌شود.
تابلوهای منوچهر یکتایی، از نوع نقاشی کنشی و عمل‌گراست که رفتار هنرمند به هنگام نقاشی را در خود منجمد کرده‌اند؛ انرژی متجسد شده در حرکات سریع قلم‌مو، همراه با نوعی تشویش و سرعت اجرا، به بهترین نحو رفتار هنرمند به هنگام نقاشی را بازآفرینی می‌کند.
یکتایی جایگاه خود را به عنوان یک هنرمند ایرانی در مکتب نقاشان نیویورک در کنار هنرمندانی چون جکسون پالک و ویلم دکونینگ تثبیت کرد. دربارهٔ آثار او نوشته شده‌است:
"منوچهر یکتایی نقاش خوشبختی‌ها و حالات خوش و ظریف جهان ماست و در حالی که با شیوه‌ای نو کار می‌کند رمانتیسم و شادی‌های زندگی را فراموش نکرده‌است، مثل این است که اصلاً به درد و رنج کاری ندارد و از این تأثری که بسیاری از افراد انسانی را می‌سوزاند و رنج می‌دهد باخبر نیست و در جهانی ورای عادی سیر می‌کند."
