عاشورا از دریچه نگاه نقاشان معاصر ایران
نمایشگاه "عاشورا از نگاه هنرمندان نقاش معاصر ایران" با حضور 27 نفر از هنرمندان نقاش در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برپاست. در این نمایشگاه آثاری از چند نسل هنرمندان نقاش ایران به نمایش درآمده است که هرکدام از زاویه نگاه خود به واقعه عاشورا و حوادث پیرامون آن پرداخته‌اند. تعدادی از این افراد به شکل مستقیم اتفاقات روزهای عاشورا و تاسوعا را سوژه کار خود قرار داده‌اند و عده‌ای دیگر به تأثیرات این واقعه در زندگی افراد و زنده کردن یاد آن پرداخته‌اند.
در این نمایشگاه آثاری از اسفندیار احمدیه، آنه محمد تاتاری، محمد پازوکی، مهدی پرسـتار، حمید جعفری شکـیب، کاظم چلیـپا، خسـرو خسـروی، احمد خلیلی فرد، جمشـید حقیقت‌شناس، علــی ذاکـری، محـمدحسـین ذبیـحـی، پـرویز رستــگار، مجـید زارعــی، حسـن سلــطانـی، رزیـتا شــرف جهــان، رضــوان صــادق زاده، حبیب‌الله صــادقــی، کــامیــار صـادقـی، رضـا لـواسـانـی، مهـدیـه مــلکی، همــایـون مـوسـوی، بهــروز مهــربخــش، جــواد نـوبهــار، اکـبر نیــکان پـور، احمــد وکیــلی، رضــا هـدایـت، حســن یاقـــوتــی به نمایش درآمده است.
رضوان صادق‌‌زاده هنرمندی است که ویژگی‌های خاص آثار او برای مخاطبانش کاملا شناخته شده است. در تابلویی که از او در این مجموعه به نمایش درآمده است نیز با المان‌های آشنای آثارش مواجه هستیم. فضایی تخت با رنگ‌هایی خاکستری و یکنواخت که در میان آن چند زن را در حالی می‌بینیم که پشت به بیننده دارند و به نظر می‌رسد نگاه آنها به دوردست خیره شده است. شمع‌هایی که در بالای کادر روشن‌شده است نمادی از شهدای کربلا است که نور وجود آنها همچنان در زندگی شیعیان تابنده است.
احمد وکیلی فضای اسطوره‌ای تابلوی خود را بر زمینه‌ای قرمز و خونین به وجود آورده است. دو دست که درون کادری طلایی دیده می‌شوند یادآور دست‌های بریده حضرت ابوالفضل (ع) هستند و آن سوتر فرمی نامشخص به چشم می‌آید که مانند سری بریده و خونین است. فیگورهایی که در پس‌زمینه کار دیده می‌شوند دو نیروی خیر و شر را بازنمایی می‌کنند. پرنده‌ای که روی دست یک شخص قرار دارد یا چشم قرمزی که در سویی دیگر دیده می‌شود، سپاهیان حق و باطل را مجسم می‌کنند.
در تابلوی احمد خلیلی فرد نمادهای عاشورا بیشتر به چشم می‌آید. در پس‌زمینه کار، یک تابلو به چشم می‌آید که در آن اسب سفیدی با سری فروافتاده، در یک بیابان بیکران دیده می‌شود. این فضای خالی با خورشید فروزانی که در آن به چشم می‌آید، غم سنگین پس از واقعه عاشورا را بازنمای می‌کند. اما در پلان اول تابلوی خلیلی فرد، مردی را می‌بینیم که با پوششی سبز و چهره‌ای اندوهگین در حال نواختن نی است. اندوه این شخص در امتداد همان غمی ست که در فضای تابلوی پشت سر او به چشم می‌آید و گذر زمان از بار آن نکاسته است.
رزیتا شرف‌جهان در تابلوی خود به حضور زنان در واقعه عاشورا پرداخته است. در این تابلو، نقش‌ها و فرم‌هایی به رنگ سرخ و سبز از زیر رنگ سفید بیرون آمده‌اند و لبه‌های تیز آنها، حس بریدگی و قطع شدن را تداعی می‌کند. شخصیت اصلی این تابلو زنی است که با چشمان بسته در مرکز کادر قرار دارد، اما در اطراف سر او دو دست بدون بدن و یک شمشیر دیده می‌شود که تداعی‌کننده مبارزه حضرت ابوالفضل (ع) است.
در تابلویی که از رضا لواسانی به نمایش درآمده است نیز واقعه عاشورا به شکل غیرمستقیم به تصویر درآمده است. کادر تصویر به چند بخش تقسیم شده و در انتهای تصویر، در میان فشار فرم‌های هندسی، اسبی دیده می‌شود که زمانی سفید بوده اما خونی که به بدن او پاشیده شده رنگ پوستش را تغییر داده است. تیرهایی که از اطراف کادر به جهات مختلف در حال باریدن است، عامل خونریزی و شهادت رزمندگان اسلام است و خستگی و ناامیدی اسب امام حسین (ع) که در سر فروافکنده او آشکار است، روایتگر پایان واقعه عاشورا است.
اکبر نیکان‌پور در تابلوی خود به دنیای امروز و یادبود واقعه عاشورا پرداخته است. در این اثر شاهد یکی از رسوم جا افتاده در زندگی ایرانیان هستیم که برای همه ما آشناست. دسته‌های عزاداری که سینه‌زنان و زنجیرزنان در آن حرکت می‌کنند و پیشاپیش آنها علم و کتل به اهتزاز درمی‌آید، در این تابلو به شکلی خلاصه به تصویر درآمده است. علمی با شاخه‌های فولادی و پارچه‌های رنگین بر دوش مردی جوان است و در اطراف او مردانی در حال سینه‌زنی دیده می‌شوند. لباس مشکی این افراد بر زمینه‌ای رنگارنگ و نورانی به چشم می‌آید و این پس‌زمینه درخشان، جلوه‌ای روحانی به فضا می‌دهد.
اما حبیب‌اله صادقی کربلا و وقایع آن را در یک تابلو جا داده است. در مرکز تصویر فیگورهایی سبز و نورانی دیده می‌شود که نشان‌دهنده خاندان امام حسین (ع) است. اما اطراف این فضای نورانی، محیطی تیره و تاریک وجود دارد که در آن سواران سپاه یزید، آماده حمله دیده می‌شوند. تضاد نور و تاریکی و رنگ‌های قرمز و سبز، در این تابلو مشهود است و فضایی دوگانه را ایجاد کرده که تقابل خیر و شر را نمایان می‌کند.
جواد نوبهار اما فضایی متفاوت را به وجود آورده است. این تابلو با خطوط و فرم‌هایی که در آن قرار گرفته است فضایی آبستره دارد. خطوط موربی که موازی یکدیگر قرار گرفته‌اند، نیزه‌هایی تیز و بران را تداعی می‌کنند و خط‌چین‌های قرمزی که میان آنها قرار دارد، نمادی از قطرات خون شهدای میدان نبرد است. در قسمت بالایی کادر نیز خطوط مورب و درهم‌رفته‌ای وجود دارد که چادرهای سپاهیان و ازدحام آنها در میدان نبرد را به تصویر می‌کشد.
حسن سلطانی در تابلوی خود با خطوطی آزاد و رها امام حسین (ع) را سوار بر اسب سفیدش نمایش داده است. اگرچه این سوار و اسب او استوار و محکم در راه هستند، اما لکه‌های خونی که بر بدن‌ها روان است، زخم‌های بدن آنان را مجسم می‌کند. در اطراف این فضای نورانی، پارچه‌های سیاه با اشعار عزاداری که بر آنها نوشته شده است و علم‌هایی که نشانه عزا هستند به چشم می‌آید.
سمیه زارعی فضایی نمادین را به وجود آورده است. زمینه خاکی رنگ تابلو با نقوشی پوشیده شده که به شکلی ساده با خطوط نازک مشکی ایجاد شده‌اند. چهره آدم‌ها، بدن اسب‌ها، کودکان و عروسک‌ها، همگی به تصاویری ساده تبدیل‌شده‌اند که در هم فشرده شده و حجمی یکدست را ایجاد کرده‌اند و اطراف آنها را تکه‌های سنگ و شاخه‌های خار احاطه کرده است.
علاقه‌مندان برای بازید از نمایشگاه "عاشورا از نگاه هنرمندان نقاش معاصر ایران" می‌توانند تا 30 مهر روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 17 و پنج‌شنبه‌ها از ساعت 9 تا 13 به نشانی خیابان ولیعصر، بلوار اسفندیار، شماره 35، موزه هنرهای دینی امام علی (ع) مراجعه کنند.
