نادر قشقایی در این اثر با برخوردی خاص و خلاقانه مقوله شهادت را با دیواری نشان داده است که از دل آن پرندهای بیرون آمده و در حال جدا شدن است؛ جای پرنده خالی است و گوشه دیوار برای نشان دادن یک اجرای هنرمندانه محدب شده است. این بیانگری لطیف، ساده و بسیار کم گفتوگو میباشد که در خور توجه است؛ دیوار، مبیّنِ جهان خاکی و زمین بوده، و پرنده نماد انسانی تعالی یافته است که در پی ارتقای خود در حال پرکشیدن از این جهان خاکی است.
اثر «دیوار و پرنده» این هنرمند نیز شکل مجسم شدۀ همین نگاه و البته با استفاده از قصه سیمرغ عطار نیشابوری است. این نگاه، تداعیکنندۀ نظر ژان پل سارتر در کتاب امر خیالی است که مینویسد: «هر تصویرِ خیالی، وجود خود را به خیالپرداز؛ یعنی شخصی واقعی مدیون است نه به رابطهای که فقط با موضوع یافته است.»
بدون عنوان، نادر قشقایی، برنز، 52×24 سانتیمتر، 1375، آرشیو حوزه هنری
دیوار و پرنده، نادر قشقایی، 95×19 سانتیمتر، 1370، آرشیو حوزه هنری
برگرفته از کتاب «هنر انقلاب»، مرتضی گودرزی دیباج