نیم نگاه: انتفاضه در میدان فلسطین

از اولین جرقه‌های هنری در عرصه خلق مجسمه‌هایی که به انگارۀ همراهی با انقلاب به ثمر نشست طرح حجمی قابل تأمل و رسمیِ « انتفاضه» است که در میدان فلسطین تهران نصب شده است. این اثر که عمری بیش از دو دهه دارد کارِ گروهیِ نادر قشقایی، ملک‌دادیار گروسیان و قدرت‌الله معماریان است که سال 1370 اجرا شد. اثر مذکور مجموعه‌ای ترکیبی و با رویکردی فیگوراتیو نسبت به موضوع فلسطین و آزادی آن و همچنین نقش مبارزان این کشور در جریان مقاومت اسلامی – ملی آنان است. موضوع اثر، تعدادی از مبارزان فلسطینی را نشان می‌دهد که با همان سنگ‌های معموم در حال تظاهرات و تحرک هستند؛ مادری نیز فرزند خویش را بر پایش قرار داده است؛ بر پشت شخصیت‌های اصلی، نقشه فلسطین به صورت عمودی کار شده و کالّ مجموعه روی صخره‌هایی سنگی قرار گرفته است. این اثر حجمی پر گفت‌وگو، تقریبا هیچ نشانه مشخصی از رمز درون خود ندارد که نیازمند تفسیر باشد. عناصر آن و حتی نقشه فلسطین شخصیت‌ها و عناصری هستند که در عالم واقع وجود خارجی دارند. اما نحوه قرار گرفتن آن‌ها نوعی هم‌نشینی مفهمومی و یا مفهوم‌سازی از طریق همجواری ایجاد کرده است که مخاطب، دریافت موضوعی را که هنرمندان این اثر در نظر داشته‌اند به راحتی پیدا کند. کنار هم قرار گرفتن عناصر در این اثر حجمی همان عملی را انجام داده است که عناصر به کار گرفته شده در یک کادر نقاشی. سادگی در اجرا بدون رمزپردازی خاص در این اثر مانع از دریافت‌های حسی – تاریخی از آن نمی‌شود. به ویژه آن که محل قرار گرفتن این اثر در میان فلطین – که معمولا محل تجمع راهپیمایی‌های مربوط به موضوع آن است – دریافت‌های بیش‌تر را به راحتی برای مخاطبین آن فراهم می‌سازد.

انتفاضه، اثر گروهی(نادر قشقایی، ملک‌دادیار گروسیان، قدرت‌الله معماریان)، ارتفاع 10 متر، بتن و برنز، 1370، میدان فلسطین،  تهران

                     نادر قشقایی                                                                                     ملک دادیار گروسیان                                                                              قدرت الله معماریان