نیم نگاه: ماتیاس گرونه‌والد (Matthias Grünewald)

نیم نگاه: ماتیاس گرونه‌والد (Matthias Grünewald)
تحلیلی کوتاه بر تابلوی نقاشی «محراب آیزنهایم» اثر ماتیاس گرونه‌والد
دوشنبه ۰۷ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۵:۰۱
کد خبر :  ۳۸۶۸۶

اثر محرابی گرونه‌والد را به عنوان مرکز توجه محراب اصلی، برای عبادت‌گاه صومعۀ سنت آنتونی در آیزنهایم و در نزدیکی استراسبورگ سفارش دادند. همچنین این صومعه آسایشگاهی داشت که در آن‌جا راهبان فرقۀ آنتونی از مبتلایان به طاعون مراقبت می‌کردند. در آن زمان، طاعون بیماری مهلکی بود که به طور مکرر شایع می‌شد. بیماران دچار به طاعون امیدی به بهبود نداشتند. این تصویر را به منظور تسلی و تقویت ایمان آنان کشیدند و این پیام را دارد: مسیح که گرونه‌والد بدن شکستۀ او را با جراحاتی شبیه به جایِ زخم طاعون نشان داده، وضعیت آنان را درک کرده و با آنان و برای‌شان درد کشیده است.

سنت آنتونی

سنت آنتونی در سمت راست قرار دارد. او قدیس حامی فرقۀ مذهبی بود که آسایشگاه آیزنهایم را اداره می‌کرد.

صفحۀ پا محرابی

بخش قرار گرفته در قابی را که زیر صفحۀ اصلی این اثر محرابی قرار دارد، صفحۀ پامحرابی می‌نامند. این صفحه با نشان دادن حوادثی بیش‌تر که در صفحۀ اصلی به آن‌ها اشاره نمی‌شود، پیام اصلی را تکمیل کرده و جذابیت بیش‌تری ایجاد می‌کند.

سوگواری

صحنۀ ترسیم شده در این صفحۀ پامحرابی، به سوگواری برای مسیح مربوط است. پیکر او را از صلیب پایین آورده‌اند و برای تدفین آماده می‌کنند. در صفحۀ اصلی، دو مریم [مریم مادر و مریم مجدلیه] به همراه یوحنای انجیلی مشخص‌اند. همچنین به تاج خار توجه کنید که برداشته شده و روی پاهای مسیح گذاشته شده است.

درد و اندوه

افراد حاضر در سمت چپ؛ یعنی مریم مادر مسیح و یوحنای انجیلی که مسیح از او درخواست کرد که از مادرش مراقبت کند، با مشاهدۀ جان کندن وی نهایت درد روحی را متحمل می‌شوند. آن دسته از دچارشدگان به طاعون که در مقابل این اثر محرابی زانو می‌زدند. با این تصور از مشقت زمینی و انسانی رابطه برقرار می‌کردند.

سنت سباستین

صفحۀ سمت چپ، سنت سباستین را نشان می‌دهد که او را حامی مردم در برابر طاعون تصور می‌کردند. او سربازی اهل رم بود که به مسیحیت گروید. برای مجازاتش او را به ستونی بستند و با تیر و کمان وی را هدف گرفدند. سنت سباستین پس از نجات از این امتحان سخت، به طور مشهوری در مقابل امپراتور به ایمان خود اعتراف کرد و به مرگ محکوم شد. به سبک مجسمه‌وار پیکر او دقت کنید که نمونه‌ای از حالت ایتالیایی است. این کار نشان می‌دهد که گرونه‌والد از دستاوردهای نقاشان ایتالیایی مطلع بود؛ اما در صفحۀ میانی، آگاهانه سبک شخصی و متفاوت خود را برگزید.

یوحنای انجیلی

یوحنا حواری محبوب مسیح بود. به طور معمول او در صحنه‌های مصلوب شدن حضور دارد و مریم مادر مسیح را تسلی می‌دهد.

پس زمینۀ خالی

پس زمینۀ نقاشی تاریک و تهدیدآمیز است. همان‌طور که در انجیل مرقُس توصیف شده است «زمین را تاریکی فرا گرفت». تنها ویژگی‌های ضروری برای پیام معنوی به حساب آمده و با نوری عجیب روشن شده است.

صلیب

صلیب چوبی که با تحمل وزن عیسی خم شده است، فشار احساسی و درد صحنه را بیش‌تر می‌کند.

پیکر شکنجه شدۀ عیسی

در بسیاری از صحنه‌های مصلوب شدن، تاج خار را بیش‌تر مانند تزیینی به دور سر یک مسیح آرام و آسیب‌ندیده می‌کشیدند. اما تاج خار در این‌جا به وضوح ابزار ظالمانۀ شکنجه است که حس درد را تشدید می‌کند.

مرگ سیاه

پشت سر سنت آنتونی، اهریمنی پنجره را می‌شکند و با نَفَس مسموم خود طاعون را وارد می‌کند. طاعون در زمان گرونه‌والد شایع بود.

عیسای ناصری، پادشاه یهودیان

عبارت اینری(INRI) مخفف جمله لاتینی است که بالای سر عیسی قرار دارد. از این تابلو برای نشان دادن جرم فرد مصلوب استفاده می‌کردند. روی آن عبارت «عیسای ناصری، پادشاه یهودیان» نوشته شده بود؛ زیرا برای او هیچ اتهام قانونی وجود نداشت.

محراب آزنهایم، ماتیاس گرونه‌والد، رنگ و روغن روی صفحه چوبی، 800×500سانتی‌متر، 150 تا 1515، موزه اونترلیندن، فرانسه

 

 

 

 

 

 

 

 

ارسال نظر