لحظه ای از خلسه آسمانی

حالت خلسه قدیسه ترزا/ سال های 1645-1652 میلادی

"جان لورنتسو برنینی" هنرمندِ مجسمه ساز و معمار ایتالیایی بود که در پرورش هنر متعالیِ تزیینِ نمایشی بزرگترین نقش را داشت.

در این تصویر محرابِ نمازخانه مجاور کلیسای کوچکی در رم را می بینیم که به وسیله "برنینی" ساخته شده است. این اثر به قدیسه ترزا یک راهبه اسپانیایی در قرن شانزدهم اهدا شده است که در کتاب معروفی شهود عارفانه خویش را شرح داده است. قدیسه ترزا لحظه ای از خلسه  آسمانی خویش را روایت می کند که در آن، فرشته ای از جانب باری تعالی قلب او را  با پیکانی طلایی و سوزان سوراخ می کند، و در حالی که درد همه وجودش را فرا می گیرد، در دریایی از وجد بیکران غوطه ور می شود. این شهودی است که "برنینی" جرات بازنمایی اش را به خود داده است.

بخشی از اثر

قدیسه را می بینیم که روی ابری به طرف آسمان، به سوی سَیَلانی از نور بُرده می شود که به صورت اشعه زرین از بالا به پایین در حال تابیدن است. فرشته را میبینیم که به آرامی به قدیسه نزدیک می شود، و او در عالم خلسه از حال رفته است. این دو پیکره چنان قرار گرفته اند که گویی بدون تکیه گاه در میان قاب مجلل محراب معلق اند و از پنجره ای نامرئی در بالای سرشان نور می گیرند. هدف هنرمندان باروک برانگیختن احساسات مربوط به وجد شورمندانه و سیر و سلوک عارفانه بوده است و "برنینی" در کمال استادی به این هدف دست یافته است.

او دانسته همه قید و بندها را کنار نهاده است و ما را به آن درجه از عواطف انسانی فرا کشیده است که برای عالم هنر تازگی داشته است. اگر چهره قدیسه از حال رفته او را با کارهایی که در قرون پیش انجام شده است مقایسه کنیم، در می یابیم که وی به چنان درجه ای  از حالت نمایی صورت دست یافته که تا زمان وی نظیرش در هنر وجود نداشته است.