به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری، ناتوانی این هنرمند در سالهای آخر عمرش، سندیت دارد، اما دلیل این مساله طی سده ها، موضوع بحث مورخان تاریخی بوده است. یک فرضیه مطرح این است که داوینچی به دلیل ابتلا به سکته، تا حدی از کار افتاده شد.
موافقان این فرضیه به گیاهخوار بودن لئوناردو اشاره و اینگونه استدلال میکنند رژیم غنی از مواد لبنی، احتمال ابتلا به سکته را در او قوت بخشید.
با وجود این، دو پزشک ایتالیایی مدعی اند این راز را با بررسی تصویر نقاشی شده از لئوناردو به دست هنرمندی به نام «جیووان آمبروجیو فیگینو» کشف کرده اند. لئوناردوی کهنسال در این نقاشی با دست راست با زاویه 90 درجه به بدن و پوشیده لابلای لباس، به تصویر کشیده شده است. شست و دو انگشت اولش راست، اما انگشت انگشتری و انگشت کوچک وی جمع شده است.
دکتر «دیوید لازری» جراح پلاستیک و دکتر «کارلو روسی» عصب شناس چنین استدلال کردند اگر لئوناردو سکته کرده بود، به احتمال خیلی زیاد مشتش به هم فشرده و بسته می شد.
این دو همچنین گفتند هیچ مدرکی موجود نیست دال بر اینکه این هنرمند از ناحیه صورت یا عصب دچار آسیب شده باشد، وضعیتی که پس از سکته، معمول است.
در عوض، پزشکان نامبرده یادآور شدند موقعیت دست داوینچی نشان میدهد وی به نوعی آسیب عصبی مبتلا شده که افراد سالمند بر اثر زمین خوردن حین غش یا سرگیجه، متحمل آن میشوند.
به گفته دکتر لازری، این مساله، چرایی ناتمام ماندن برخی نقاشی های داوینچی از جمله مونا لیزا را در پنج سال پایانی حیات حرفهایاش به عنوان یک نقاش، توضیح میدهد.
لئوناردو فردی غیرعادی بود؛ زیرا هرچند نقاشیهای منتسب به وی، چپ دست بودن وی را ثابت میکند، در سطحی گسترده چنین تصور می شود وی از دست راست برای نقاشی کشیدن استفاده میکرده است.
بر اساس مطالعه جدید، این مساله مشخص میکند چرا این هنرمند همچنان فعال بود، اگرچه نمی توانست در سالهای آخر حرفهایاش ، نقاشی کند.
گمان می رود لئوناردو خلق تابلوی مونا لیزا را در سال 1503 یا 1504 در فلورانس آغاز، اما سالها روی آن تعلل و در نهایت این تابلو را نیمه کاره رها کرد.
لئوناردو قبل از مصدوم شدن در سال 1505، به برخورداری از قدرت بالای بدنی معروف بود.
در بخشی از کتابی به قلم «جورجو وازاری» نقاش اهل ایتالیا آمده است: لئوناردو به حدی قوی بود که می توانست هر ضربهای را تحمل کند و با دست راست، حلقه یک در آهنی یا یک نعل اسب را خم کند.