حج نمایشی عظیم وداراماتیک با ساختار کاملا تئاتری است

به گزارش سایت صحنه، کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری همزمان با آغاز سفر معنوی حج به موقعیت‌های نمایشی مناسک حج پرداخت. وی با بیان مقدمه‌ای از ویژگی‌های منحصر به فرد قرآن کریم به لحاظ دارایی‌های نمایشی گفت: قرآن به عنوان معجزه رسالت پیامبر در قالب کتاب آسمانی برای هدایت و سعات بشری نازل شده است. این کتاب آسمانی کاملا دراماتیک و نمایشی است. در جای جای قرآن و در آیات مختلف آن قصه‌ها و موقعیت‌های نمایشی بسیاری وجود دارد. این یکی از ویژگی‌های مهم قرآن است که از جانب خداوند برنامه‌ریزی و طراحی شده است. چرا که با این ویژگی‌ها، آیات و مفاهیم قرآن را می‌توان با زبان قصه و نمایش به همگان ارائه کرد و تاثیرگذاری هرچه بیشتر را در پی داشت. بخش اعظم قرآن کریم دارای سوره‌هایی است که به شیوه قصه‌گویی و کاملا جذاب برای انسان بیان شده است تا با آن به سوی سعادت‌مندی و رستگاری هدایت شود. قصه مردمان و پیامبران متعددی که هر کدام مطلب راهگشایی را برای ما بیان می‌کند. همانند قصه حضرت یونس، لوط، ایوب و یوسف پیامبر که احسن‌القصص قرآن است. به این ترتیب است که قرآن با مخاطب خود ارتباط برقرار می‌کند روی افکار و اعمالش تاثیر می‌گذارد.

زارعی در ادامه افزود: حج نیز همانند قرآن کریم که روایت‌های نمایشی بسیاری را به همراه خود دارد؛ از موقعیت‌های نمایشی فراوانی برخوردار است. حج نمایشی عظیم وداراماتیک است که ساختار کاملا نمایشی دارد. یک نمایش نقطه شروع ، میانی، پایانی و فراز و فرود دارد.  مناسک حج نیز به همین ترتیب است. حج نمونه‌ای از ساختار نمایشی ارسطویی را نمایان می‌کند. هنگامی که حرکت باشکوه مناسک حج را مشاهده می‌کنیم؛ کاملا با یک ساختار نمایشی روبرو می‌شویم. زمانی که زائرین مُهرم می‌شوند قوانینی برای آنها برقرار است که اگر رعایت نشود ساختار را بر هم زده و مناسک را ناموفق و غیرقابل قبول می‌کند. شباهت بسیاری میان مناسک حج و اجرای یک تئاتر ساختارمند است. لباس مخصوصی که زوار حج به تن می‌کنند به طراحی لباس در تئاتر شباهت دارد. اگر زائر حج را به عنوان بازیگر نمایش عظیم حج در نظر بگیریم، وی لباس شخصی خود را از تن بیرون آورده و لباس مخصوص شخصیت یک زائر خانه خدا را به تن می‌کند. به این ترتیب هر مسلمانی که پا در مکه می‌گذارد باید آنچنان‌ که برایش تعریف شده است ایفای نقش کند.

مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری ادامه داد: بازیگر تئاتر پیش از آنکه بخواهد روی مخاطب خود تاثیر بگذارد، باید خودش را بسازد و از نقشی که پذیرفته است تاثیر بپذیرد. در این شرایط می‌تواند تاثیرگذار روی مخاطب خود و دیگر بازیگران همراه خود در این نمایش باشد. شخصی هم که می‌خواهد مناسک حج را به جای آورد، باید ابتدا خودسازی کند و از آن محیط معنوی تاثیر پذیرد. سپس مرحله اصلی نمایش عظمت حج آغاز می‌شود. مرحله‌ای که باید روی مردم پیرامون خود پس از بازگشت از اعمال حج تاثیر بگذارد. برای اینکه بتواند روی مردم عادی تاثیر گذار باشد باید حج خود را حفظ و از اعمالی که مناسک انجام شده حج را غیرقابل قبول کند پرهیز شود.

وی با تاکید بر اهمیت حج برای مسلمانان گفت: حج وحدت مسلمانان را به تمامی مردم جهان نمایش می‌دهد. همچنان که از روی یکدستی لباس سفید حجاج و اعمال یکپارچه و هماهنگ آنها معنا و مفهوم یگانگی خداوند را دریافت می‌کنیم. مسلمانان جهان با هر قوم و رنگی که دارند دست در دست هم به مکه مکرمه می‌آیند و به اعمال حج می‌پردازند که وحدت و یگانگی را میان مسلمانان نشان می‌دهد. این وحدت و یگانگی درس اجتماعی و سیاسی به می‌دهد. درس اجتماعی آن به ما می‌گوید که به همدیگر کمک کنیم و همه در کنار هم برابری و برادری داشته باشیم. به این ترتیب هیچ‌کس نسبت به دیگری برتری نخواهد داشت و همه با هم در راستای قرب و رضوان الهی زندگی خواهیم کرد. درس سیاسی آن هم به دشمنان اسلام و برتری جویانه زمانه است. آنهایی که تحمل تماشای عظمت مسلمانان در حج را ندارند و می‌خواهند میان‌شان تفرقه‌ افکنی کنند.

زارعی در پایان گفت: اگر مسلمانان جهان همچنان که در حج کنار هم یک‌پارچه و یکدست برای یگانگی خدا اعمالی را انجام می‌دهند؛ خارج از مناسک و ایام حج نیز کنار هم باشند و وحدت خود را حفظ و آن را افزایش دهند، هیچ دشمن و نا اهلی نمی‌تواند با انها آسیب برساند. ما باید از پیام‌ها و درس‌های حج بهره ببریم و آن را به خوبی درک کنیم تا در برابر هرگونه تهدید و آسیبی ایمن شویم.

انتهای پیام/