کاریکاتور، سلاحی قدرتمند با برد بالا در جنگ نرم

کشتکار با برخی روزنامه های شیراز همکاری می کرد و گرچه کارمند آموزش و پرورش بود اماذوق هنری اش سبب شد مدتی در روزنامه های شیراز بدرخشد. سال ها بعد این ارتباط ادامه یافت تا این سال ها که او مسوولیت خانه کاریکاتور حوزه هنری انقلاب اسلامی استان فارس را به عهده دارد و من مسوولیت تنظیم اخبار موفقیت های او و دوستانش را.

این گفت و گو در آستانه دور تازه فعالیت های تازه خانه کاریکاتور فارس شکل گرفته است.

هاشم کرونی

کاریکاتورهای یان اوپ دو بیک از بلژیک

• هنر کاریکاتور چه معنا و مفهومی برای شما دارد و تعریف شخصی تان از این هنر چیست؟

□ هنر کاریکاتور در حقیقت اغراق در ویژگی های چهره است و شامل 12 اصل می باشد که مهمترین آن بزرگ نمایی و تفکر معکوس است.به نظربنده کاریکاتور به تصویری گفته می شود که شما را با مطالبی یا مواردی آشنا می سازد که از دید عموم پنهان است.مثلا در چهره ویژگی های شخصیتی فرد به لحاظ روانشناسی که از دید عموم مخفی است با زبان کاریکاتور بوسیله خط و سطح ورنگ وفرم یا حتی حجم آشکار می کنیم.

• آیا نگاه جهانی به کاریکاتور نیز همین است؟!

□ در مورد مسائل جهانی در واقع باید هنرمند کاریکاتوریست باید مسائل را مورد تحلیل قرار دهد و برداشت خود را در قالب اصطلاحا کارتون بیان می کندسمپه کارکاتوریست فرانسوی قبل از انکه کاریکاتوریست باشد یک جامعه شناس است.

• اجازه بدهید همینجا یک سوال جدی را مطرح کنم شما از کارتون نام بردید تعریف کارتون و کاریکاتور و تفاوت های آن را بیان کنید چون اکثرا این مفاهیم را با هم اشتباه می گیرند؟

□ کاریکاتور فقط به چهره اطلاق می شود ولی کارتون یعنی تصاویری که دارای مفهوم هستند خواه خنده دار باشند خواه روشنفکرمآبانه و کارتون هم شامل 4 بخش می باشد:طنز-هزل-هجو-گروتسک ولی در محاوره از لفظ کاریکاتور برای هردو استفاده میکنند

• به نظر می رسد کاریکاتور سیاسی ترین شکل هنر در بین قالب های هنری است آیا قبول دارید؟سیاست تا کجا میتواند وارد حریم هنر کاریکاتور شود؟

□ بله.البته به نظر من هر هنری را می شود سیاسی کرد اما سریع ترین و صریح ترین هنرها در سیاست کاریکاتور است به دلیل نحوه  ارایه آن امروزه از کاریکاتور به عنوان یک سلاح قدرتمند با برد بالا در جنگ نرم استفاده می شود. ناگفته نماند که  کاریکاتور هایی با مضامین فرهنگی  اجتماعی و اخلاقی بسیار همه روزه توسط هنرمندان این رشته خلق می شود.

• برخی به جای سیاست، هنر را دارای رسالت اجتماعی می دانند اگر به این امر قائل باشیم آیا کاریکاتور را می توان از جمله هنرهایی دانست که ظرفیت بسیار زیادی برای رساندن پیام اجتماعی دارد؟

□ بله دقیقا حق باشماست مسائل اجتماعی و انتقادی راخیلی زیاد می توان در جامعه نشان داد هماهنگونه که یک جراح متخصص با چاقوی جراحی تومورهای سرطانی را از بدن خارج می کند کاریکاتوریست هم با کاریکاتور نکات انتقادی جامعه را بیرون می کشدو در جهت رشد و تعالی فرهنگ جامعه عمل میکند.

• به نظر می رسد گرایش هایی در عرصه کاریکاتور و کارتون وجود دارد که سعی در حرکت روشنفکرمآبانه دارد و می خواهد با تکیه بر برخی گرایش های اسم دار روند عام فهم کاریکاتور را به سمتی ببرد که صرفا مخاطب خاص آن را فهم می کند آیا این مساله را قبول دارید؟

 □ بله این مانند کلاس های دانشگاهی و تخصصی می باشد که رشته های گوناگونی وجود دارد و کاریکاتور روشنفکرمآبانه با مخاطب خاص خودش در تعامل قرار می گیرد

• با توجه به شکل گیری انجمن ها و گروه های هنری فکر می کنید رشد و پیشرفت هنر کاریکاتور در گرو کار جمعی است یاتلاش فردی؟

□ در پاسخ به این سوال جا دارد یک جمله زیبا از شیخ اجل سعدی شیرازی رحمه الله علیه بیاوریم که فرمودندسه چیز پایدار نماند مال بی تجارت و علم بی بحث و ملک بی سیاست .انجمن در واقع محلی برای بحث و گفتگو است تا این هنر از بین نرود.

• تجربه شخصی خود شما در این زمینه چیست؟

□ ما خوشبختانه مدت 3 سال است که خانه کاریکاتور فارس را راه اندازی کرده ایم و روزهای چهارشنبه به بحث و گفتگو می پردازیم.آثار هنرمندان بزرگ جهان را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهیم و تازه ترین خبرهای هنر کاریکاتور را به اطلاع یکدیگر می رسانیم.

• تشکیلات خانه کاریکاتور فارس در حوزه هنری چه جایگاهی دارد و چه فعالیت هایی انجام داده اید؟

□ آموزش در حوزه هنری از اهمیت خاصی برخودار است مادرحال حاضر اقدام به برپائی کلاسهای آموزشی کاریکاتور کردیم که اکنون موقعیت خوبی برای پذیرش هنرجو داریم.در مورد انجمن کاریکاتور که در این مورد اشاره کردم برنامه های بسیار زیادی را پیش رو داریم و از همه علاقه مندان هم دعوت به عمل می آوریم و پذیرای آنها هستیم

• اخیرا هنرمندان مختلفی در فارس به کاریکاتور روی آورده اند اما شما حدودا دو دهه است که در رسانه ها و فضاهای عمومی حضور جدی داشته اید.سطح کیفی کار هنرمندان کهنه کار و جوانان تازه وارد فارس در عرضه کاریکاتور را چگونه ارزیابی می کنید؟

□ پیشکسوتان کاریکاتور فارس که در تمام دنیا شناخته شده هستند و موزه های بزرگ دنیا کارهای آنها را در خود دارند و دنیا به وجود آنان افتخار می کند کامبیز درمبخش مثال خوبی است.

• و نسل جدید...

□ در نسل جدید هم واقعا قهرمانانی در این زمینه داریم که افتخار افرین برای  ایران هستند و تعداد آنها روزبه روز در حال افزایش است.بطور مثال سعید صادقی- نسرین شیخی- احمد رضا سهرابی-  امیر فتحعلی نژاد- مجتبی اژدری- سلمان زارع مهذبیه- یاسر حسینی- گیلدا خلیفه- مهدی عمادی -محمد حسین اکبری- احسان ساییان- صادق کرایی- علی کشکولی نیا- علیرضا کشتکار- علی غیاثی  و بسیاری دیگر

• شما در امر آموزش کاریکاتور در رده های سنی مختلف علی الخصوص نوجوانان و کودکان تلاش جدی داشته اید،آموزش حرفه ای کاریکاتور از چه زمانی داشته باشد؟

□ هنر باید از پایه شروع شود تا درنوجوانی به مرحله شکوفایی برسد همین امر باعث شد که آموزش را از سنین پایین شروع کنیم.

• ژورنالیستی ترین بخش هنر کاریکاتورچیست؟نقش مطبوعات را در اعتلای هنر کاریکاتور چگونه ارزیابی می کنید؟

□ ژورنالیستی ترین بخش هنر کاریکاتور، کارهای روزنامه ای است. کاریکاتور باید مطبوعاتی باشد و خالص ترین نوع ارائه همین مطبوعات و روزنامه ها هستند.

• برخورد مطبوعات فارس با کاریکاتور را چگونه ارزیابی می کنید؟

□ خوشبختانه در حال حاضر چند کاریکاتوریست پرتوان در فارس داریم که هر روز کار می کنند و چاپ اثر دارند و از دیدن کارهای این دوستان لذت می برم.مثلا آقای احمدرضا سهرابی-بنیامین آل علی-آقای یاسرحسینی- ساره عبداللهی- مهدی معتضدیان و سعید رزم آهنگ می توان نام برد با عرض پوزش اگر دیگر دوستان هنرمند را از قلم انداخته باشم

• نقش نهادهای فرهنگی هنری نظیر حوزه هنری، ارشاد و غیره در رشد و تعالی هنر کاریکاتور چیست؟

□ این دو نهاد فرهنگی می توانند با جذب کاریکاتوریست  بسیاری از اهداف فرهنگی را به منصه ظهور برسانند. در حال حاضر کاریکاتوریست ها با هزینه های شخصی به کشورهای دیگر سفر می کنند و مقام آفرین و افتخار آفرین برای کشور هستند اما واقعا تجلیلی که از یک ورزشکار می شود از این هنرمندان گمنام کشور هم می شود؟ و اصلا برای این اتفاق هنری بودجه ای تخصیص یافته یا خیر؟

• مهمترین فایده رویدادهای بین المللی و مسابقات و جشنواره ها برای پیشبرد هنر کاریکاتور چیست؟

□ اگر بخواهم در یک جمله بگویم این است که کارنامه هنری و آثار هنری هنرمند روز به روز پیشرفت می کند و بیشتر می گردد

• رسم است که این سوال در ابتدا پرسیده می شود اما شما در پایان مختصری از رزومه، فعالیت ها و افتخارات خویش را بیان کنید؟

□ شروع فعالیت من از سال 1372 با کیهان کاریکاتوربود و مدتی کار کردم و نمایشگاه گذاشتم پس از ان مدتی وارد حیطه  انیمیشن شدم و مجددا بصورت جدی کار خودم رادر زمینه کاریکاتور  شروع کردم.

فینالیست در مسابقات جهانی چین-هندوستان-کره شمالی-ایتالیا- بلژیک- المان دوسالانه تهران

مقام سوم کشوری کارتونیکاچهره  اسانگ سو چی1396

مقام اول استانی سالهای 1382-1383 دو سال پیاپی

چاپ آثار در روزنامه های نیم نگاه-عصر-سبحان-شهر راز-رازنامه ومجله المانی به نام راه موفقیت از سال   1373 تا کنون

برپائی نمایشگاه در  مشهد-کرمان-شیراز-تهران-داراب-نی ریز

داوری مسابقات کاریکاتور و انیمیشن

ساخت چند انیمیشن کوتاه برای مرکز انیمیشن سازی صباتهران

مدیر ومسول شرکت تبلیغاتی فانوس

در حال حاضر نیز مدرس دانشگاه و هنرآموز هنرستان هستم و بیش از چهل کتاب را تصویرسازی کردم که مهمترین ان در زمینه اموزش پزشکی بود به نام پاتالوژی از راه کاریکاتور