سید مسعود شجاعی طباطبایی در گفت‌وگو با صبح نو
«پایان یک داعش» عنوان جدیدترین مسابقه‌ای است که به دبیری آقای مسعود شجاعی طباطبایی از امروز در گالری‌های خانه عکاسان و ابوالفضل عالی حوزه هنری افتتاح می‌شود. در نمایشگاه این مسابقه امسال ۶۴ کشور با نگاه و هدفی واحد از مناطق مختلف دنیا شرکت کرده‌اند.
زبان بین‌المللی هنر این‌بار بهانه‌ای شده تا مسابقه «پایان یک داعش» به‌عنوان یک تریبون، صدای هنرمندان مختلف دنیا را در رشته‌های کارتون، کاریکاتور و پوستر به گوش همه برساند. مسابقه‌ای که پیش‌تر در قالب پایان تروریسم برگزار شده بود و از همان زمان مورد توجه و حتی انتقاد کشورهای مختلف قرار گرفت.
شجاعی طباطبایی، مدیریت مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و دبیر این رویداد درباره شکل‌گیری این مسابقه و رویکردی که دارد، به «صبح‌نو» گفت: در این دوره از مسابقه ۲۱۲۰ اثر از ۸۷۰شرکت‌کننده به‌دست ما رسید و بعد از ایران، چین با ۲۱۲شرکت‌کننده بیشترین شرکت‌کننده را دارد. در ادامه هم کشورهای برزیل، ترکیه و... قرار دارند.
او با اشاره به موضوعات هر بخش افزود: موضوع بخش پوستر، پایان یک داعش بود و بخش کارتون با توجه آزادی حلب و موصل، علاوه‌بر «پایان یک داعش» موضوعات «حلب آزاد شد» و «موصل آزاد شد» را هم شامل شد. همچنین بخش کاریکاتور به چهار چهره مرتبط با داعش اختصاص دارد؛ «بنیامین نتانیاهو» به‌دلیل اینکه داعش هرگز یک تیر به اسرائیل شلیک نکرد و حتی برخی مجروحانش توسط صهیونیست‌ها درمان شدند. «دونالد ترامپ» به‌دلیل اینکه داعش ماهیتی آمریکایی داشت. «محمد بن سلمان» که تعیین‌کننده بازی‌های سیاسی در رژیم آل‌سعود است و به‌دلیل اظهارات سخیفش درباره ایران لازم بود در بخش کاریکاتور یک گوشمالی به وی داده شود. همچنین چهره دیگری هم در بخش کاریکاتور اضافه شده که «آن سان سوچی» رهبر دولت میانمار است که نسل‌کشی مسلمانان مظلوم میانمار در زمان او صورت می‌گیرد.
حضور اروپایی‌ها با وجود فشارها
در کنار این موارد، بحث نگاه و واکنش‌هایی که کشورهای مختلف به چنین رویدادهایی دارند، موضوع دیگری بود که شجاعی درباره آن بیان کرد: همیشه بلافاصله بعد از برگزاری این دست اتفاقات، ما شاهد واکنش‌های مختلف، تند و البته خنده‌داری هستیم. به‌عنوان مثال بعد از نمایشگاه ترامپیسم می‌توان گفت که اکثر رسانه‌های غربی و تمام رسانه‌های صهیونیستی مخالفتشان را با راه‌های مختلف اعلام کردند. در این میان برخی‌ها می‌گفتند که ایران با وعده هتل‌های چندستاره، جاذبه‌های گردشگری و هزینه‌های هنگفت هنرمندان را به خود جلب می‌کند؛ تلاش‌هایی که نشان‌دهنده درماندگی آن‌ها بابت تخریب این جریان بود.
او ادامه داد: در ادامه برگزاری پایان تروریسم و دیگر برنامه‌هایی که در این حوزه داشتیم، شخصی مثل کلیگل، مسوول سندیکای بزرگ کیگل در آمریکا هم در این‌باره صحبت‌هایی را مطرح کرد. آن‌ها همیشه جا می‌خورند که چطور ایران در این اندازه بین هنرمندان مطرح است که از کشورهای مختلف هر ساله در رخدادهای آن شرکت می‌کنند. مثلاً در دوره قبل شخص رییس مسوول فدراسیون کاریکاتور اروپا در این مسابقه شرکت کرد و داوطلبانه برای ما کار ارسال کرد، در ادامه اکثر اعضای این فدراسیون هم در مسابقه شرکت کردند و این اتفاق موجی از خشم را از طرف رسانه‌های غربی به راه انداخت.
شجاعی در این‌باره اضافه کرد: ما هر ساله با وجود نگاه‌های مختلفی که وجود دارد، شاهد حضور کشورهای مختلفی هستیم که با وجود تمام فشارها نشان داده‌اند که منطق ما را در این حوزه پذیرفته‌اند، اتفاقی که به‌واسطه تمامیت‌خواهی که در رفتار ترامپ و اطرافیانش هم دیده می‌شود، با اعتراضات و تهدیدهایی از طرف آن‌ها همراه است. این نگاه حتی در دیگر رویدادهای که سیاسی نیستند هم وجود دارد، مثلاً درباره دوسالانه کاریکاتور هم معترض شدند که چرا این تعداد از کشورهای اروپایی در آن شرکت کرده‌اند. نگاه از بالا به پایینی که می‌گوید هنر هم باید زیر سلطه آن‌ها باشند.
او درباره بازخوردهایی که «پایان یک داعش» دربر دارد گفت: در این نمایشگاه هم این‌گونه خواهد بود، تعداد زیادی از هنرمندان اروپایی برای ما کار فرستادند و آن‌ها به‌طور حتم بازهم واکنش می‌دهند. همچنین امسال ما در این مسابقه یکی دو چهره منحوس حامی تروریست یعنی ترامپ، نتانیاهو و محمد بن سلمان را هم مدنظر قرار داده‌ایم و من فکر می‌کنم که قطعاً نسبت به این کاریکاتورها واکنش‌های تندی نشان داده می‌شود و خشم آل‌سعود را هم برمی‌انگیزد.
از خشم آن‌ها خوشحال می‌شویم
این کاریکاتوریست ضمن ابراز خرسندی از این واکنش‌ها عنوان کرد: زمانی که آن‌ها عصبانی می‌شوند، ما خوشحال می‌شویم، چرا که این اتفاق نشان می‌دهد ما توانستیم به نتیجه دلخواه برسیم چرا که جنگ معاصر، جنگ رسانه‌هاست و کسانی موفق‌اند که بتوانند در این جنگ پیروز شوند. در حوزه کاریکاتور و پوستر هم توانایی هنرمندان ما اثبات شده است و از آن‌جایی که نمی‌توانند به آن‌ها ایراد بگیرند، بحث را به هنرمندان دیگر کشورها می‌کشانند و مثلاً ایران را متهم به فریب هنرمندان با جاذبه‌های توریستی می‌کنند. اتهامی که صحت ندارد و حتی اگر هم این‌طور باشد باعث خرسندی است که ایران چنین پتانسیلی را برای جذب دارد. اما واقعیت این است که این هنرمندان منطق و راه ما را با معمول‌ترین جوایزی که درنظر گرفته شده است می‌پذیرند.
شجاعی که پیش‌تر به واسطه فعالیت‌هایش تهدید شده بود، در پاسخ به اینکه این تهدیدها ادامه دارند یا خیر گفت: تهدید که امری رایج است و اگر تهدید نکنند ما تعجب می‌کنیم، چرا که نخستین برخورد آن‌ها با تهدید و تحریم است، اتفاقی که نشان از استیصال آن‌ها دارد و من به آن‌ها توجهی نمی‌کنم.
او همچنین درباره اضافه کردن بخش عکس به این مسابقه بیان کرد: در این مسابقه چندان قوی به بحث عکس نپرداختیم، اما در آینده ما جشنواره بین‌المللی داریم که بخش عکس هم در آن است، جشنواره هنر جوان که مدتی دچار وقفه شده بود اما امسال با تغییراتی با قدرت برگزار می‌شود و در آن عکس هم به‌صورت یک بخش وجود دارد.
از اختلاف نظرها تا توسعه نمایشگاه
اختلاف نظرهای داخلی که نمونه آن برای مسابقه هولوکاست رخ داد، موضوع دیگری بود که شجاعی درباره آن گفت: در آن مقطع برای مسابقه هولوکاست صحبت‌هایی مطرح شد که به‌دلیل عدم مطالعه دقیق فراخوان اتفاق افتاد، اما در ادامه این مسائل به حداقل رسیده است. با این حال هنوز هم زمانی که مطلع می‌شوند برنامه‌ای به دبیری شجاعی طباطبایی شکل گرفته بازخوردهای عجیبی در تمام رسانه‌های غربی و صهیونیستی اتفاق می‌افتد، مثل نمایشگاه کاریکاتوری که به دور از این موارد در حوزه هنری برگزار شد. اما این نگرانی هم جای خرسندی دارد.
دبیر مسابقه «پایان یک داعش» در خصوص برگزاری این نمایشگاه در شهرها و کشورهای دیگر خاطرنشان کرد: نمایشگاه پایان یک داعش، علاوه‌بر تهران به‌طور تقریباً همزمان و با اختلاف چند روزه در ۳۲مرکز استان برگزار می‌شود. برای کشورهای دیگر هم به‌طور حتم ما پیگیر برگزاری این نمایشگاه در کشورهای دیگر منطقه هستیم، اتفاقی که انشاءالله رخ می‌دهد.
