تئاتر قدرت شگفت‌انگیز پرسش‌گری را در زندگی محقق می‌کند
جمعی از هنرمندان، اساتید و هنرمندان تئاتر به مناسبت روز ملی هنرهای نمایشی (7 فروردین)، پیام‌هایی را منتشر کردند.
به گزارش صحنه،27 مارس به نام روز جهانی تئاتر نام‍گذاری شده است. در ایران این روز (7 فروردین) با نام روز ملی هنرهای نمایشی پاس داشته می‌شود. به همین مناسبت، اصغر همت؛ مدیر خانه تئاتر؛ دکتر سعید اسدی؛ پژوهشگر و استاد دانشگاه؛ دکتر مسعود دلخواه؛ کارگردان و استاد دانشگاه؛ محمدرضا رحیمی؛ نویسنده و کارگردان تئاتر؛ و شکرخدا گودرزی؛ بازیگر، کارگردان و مدرس تئاتر؛ در یادداشت‌هایی جداگانه این روز را پاس داشتند.
در پیام اصغر همت، مدیر عامل خانه تئاتر به مناسبت روز جهانی تئاتر آمده است:
«27 مارس، ۷فروردین، روزجهانی تئاتر، که در کشور ما از سال گذشته ترکیب ”روز ملی تئاتر” را هم با خود همراه می بیند، بهانه ای‌ست برای اینکه جهانیان درنگی کنند و به این روز خاص که یادآور دستیابی انسان به یکی از بزرگترین دستاوردهایش طی قرون متمادی است، نگاه جدی‌تری بیاندازند.
هنری که آگاهی، آرامش و تزکیه ی نفس را برای بشر به ارمغان آورده؛ هنری ناب وجاودان، بی واسطه وبی مرز، که قائل به خود است و برای همگان جذاب و تبیین کننده ی شرف، فضیلت، رفتار و کردار نیکِ آدمی ست. هنری جسور، دغدغه مند، معترض، که در شکل واقعی خود جز به اصلاح جامعه و سوق انسان به سوی کمال نظر ندارد. هنری که درسرزمین ما اغلب از سوی مسئولانی ناآگاه و کم دانش مورد سوءظن بوده و از همین رو با کارشکنی وبرنامه ریزی های غیرکارشناسانه نتوانسته رسالت واقعی خود را به منصه ی ظهور برساند. هنری جمعی که هیچ سنخیتی با اعمال نظرهای شخصی و امیال کاسبکارانه نداشته و متاسفانه از این راه، حتی از اهالی خود نیز صدمه دیده است.
به امید روزی که با اتحاد و همدلی بتوانیم این هنر والا را آنچنان که شایسته است، درجهت رفع مشکلات جامعه و تنویر افکار مردم -اصلی ترین رکن تیاتر- به کار گرفته و با جذب بیشتر آنها از راه ارائه ی آثار جذاب و ارزشمند، به تحقق رسالت واقعی این هنر ماندگار، جامه ی عمل بپوشانیم.»
***
دکتر سعید اسدی در یادداشتی که به مناسبت روز جهانی مرقوم داشته آورده است:
«تئاتر دریچه ای رو به زندگی نیست، بلکه عاملیتی درون زندگی است که فرصت تجربه دوباره آن را در ساحت و ساختاری اندیشیده فراهم می‌کند. قدرت شگفت‌انگیز پرسش‌گری را نه به صورت انتزاعی، بلکه با رخدادی انضمامی در زندگی محقق می‌کند. وساطت‌های زیباشناختی در تئاتر شورانگیزی وجدآور هنر را با این تأمل پرسش‌گرانه در نفس زندگی توأم می‌کند و این هنر زمانمند/مکانمند را به یکی از دستاوردهای بزرگ بشری تبدیل می‌کند.
تئاتر در مسیر تاریخی‌اش هم توانسته در زبان، زمان و جهان پرسش کند و هم خود را به پرسش بکشد. هم در جهان تأمل کند و هم در خود. تئاتر هم برای بیان زندگی زبان گشوده و هم برای بیان خود.
امید که تئاتر ایران نیز، بیشتر درباره خود و بیان از خود زبان بگشاید و مسائلش از قله‌های رفیع مفهومی، به نیازهای نخستینِ زیستی هنرمندانش فرونکاهد.»
***
دکتر مسعود دلخواه نیز در پیامی کوتاه این روز را به هنرمندان تبریک گفته و نوشته است:
«به عنوان عضوی از اعضای خانواده تئاتر، به عنوان یک معلم تئاتر، یک بازیگر و کارگردان تئاتر و یک دوستدار تئاتر، "روز جهانی تئاتر را به همکاران حرفه‌ای و دانشگاهی، به هنرجویان و دانشجویان و دوستداران تئاتر تبریک میگویم.
باشد که تئاتر ایران از وسوسه های شهرت و ثروت و تجارت پیشگی و فردگرایی دور، و به آموزش‌های علمی و رویکردهای اجتماعی و فرهنگی و روش‌های خردورزانه و جمع‌گرایانه نزدیک‌تر شود.
***
شکرخدا گودرزی در یادداشت خود به نقش تاثیرگذار تئاتر بر جوامع اشاره کرده و نوشته است:
«به راستی راز ماندگاری تئاتر پس از این همه سال و این همه رسانه ی ارتباطی از سینما گرفته تا رادیو و تلویزیون و در این سال های اخیر دنیای گسترده مجازی چیست؟
چه جوهری در تئاتر هست که آن را نسبت به بقیه هنرها متمایز کرده و تئاتر به عنوان زنده‌ترین هنر انسانی توانسته در خماپیچ شیب‌های تند تحولات اجتماعی و سیاسی پیشرو بوده و قادر شد از شیب‌های تند، حکومت‌های تمامیت خواه، نگاه‌های فاشیستی گذر کند و همدوش و همراه دیگر اقشار جامعه جهانی. از دموکراسی دفاع کند. نسبت به تبعیض نژادی و طبقاتی. عدالت اجتماعی، دفاع از حقوق انسانی، صیانت از روابط خانوادگی، دفاع از حریم شخصی افراد و کلیه پدیده‌های اجتماعی موضع دفاع از حقیقت را با نگاه به آینده دنبال کند. تئاتر همانند بسیاری از کشورها در سرزمین ما نیز در سالی که گذشت شرایط سختی را گذراند و به کلیه صنوف و اقشار تئاتری فشار مضاعفی وارد آمد.
روز جهانی تئاتر، روزیست که تئاتری‌های تمام دنیا به شکلی شایسته نشان می‌دهند در عین داشتن اختلاف سلیقه همگی از حقوق واحدی بر خوردارند که تجلی آن در امنیت شغلی نهفته است.
ضمن گرامیداشت روز جهانی تئاتر و تقارن این روز با آیین باستانی نوروز را به فال نیک گرفته و این روز با شکوه را به تمام هنرمتدان و خانواده نجیب تئاتر تبریک می گویم.»
***
در یادداشت محمودرضا رحیمی نیز آمده است:
«تئاتر یک انگاره است. تئاتر با عاملیت خود نیک و بد یک ذره را عیان می‌کند و انسان را در برابر وانهاده سیرت خود قرار می‌دهد. همواره تئاتر و زندگی با هم سنجیده و مقایسه شده‌اند. گویا مدام فرزندی را به والدینش بررسی کنند.
وقتی من تئاتر میبینم یعنی قسمتی از اشتراک خود با خالق اثر را به تماشا می‌نشینم. سکوت می‌کنم و اجازه می‌دهم فاش شوم. زندگی در پذیرش این طفل بسیار صبوری می‌کند و انسان‌ها توسط تئاتر به تعارض با خلقیات خویش به خود اجازه نقد از درون می‌دهند. دموکراسی تئاتر از همین جا آغاز می‌شود. تئاتر جهانی است و نمایشگر چکیده سروده سعدی که فرمود: بنی آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند. روز اشتراک مفهوم انسانیت بر شما فرخنده.