کتاب "تاریخ تطبیقی هنر دوره 4 جلدی"

تاریخ تطبیقی هنر دوره 4 جلدی

نویسنده: مرتضی گودرزی دیباج

چاپ اول: 1389

شابک جلد اول: 8-994-506-964-978

شابک دوره: 1-993-506-964-978

ناشر: شرکت انتشارات سوره مهر

 بخشی از مقدمه مولف

آیا مطالعه تاریخی فقط یک حوزه  تحقیق هنر می تواند پیرامون همان حوزه تخصصی از نظر ماهیت، تاثیرات مختلف اعتقادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی . حتی اقتصادی و دیگر عوامل تاثیرگذار بر آن اطلاعات کافی  جامعی به خواننده و یا مخاطب بدهد؟ بدون تردید پاسخ مثبت نیست و اصولا هر نوع تاریخی حول یک محور تخصصی، نیازمند اطلاعات پیرامونی دیگری است که ارزیابی را پیرامون مخاطب و محقق و هر جستجوگری کامل سازد.

 در تاریخ هنر عادی و رایج، هر حادثه و تحول هنری و حتی خلق اثر هنری را همچون کلیتی که جزء جزء می شود بررسی و مشاهده می کنیم اما در بررسی تطبیقی رشته های تخصصی، هر جزء تلالو و اشاره ای است به دیگر اجزاء. در واقع کلیات تاریخ تطبیقی هنر در یک مسیر خطی و عرضی، صحنه ای است که بازی جدی مناسبات جهانی هنر و پیوستن و گسستن بی وقفه یگانگی و چندگانگی بر آن اجرا می شود و آن ها را تواما قابل رویت می کند.

 بررسی تطبیقی تاریخ هنر در رشته های گوناگون، با دمیدن یک نوع روح شناخت، امکانی را فراهم می کند که سیمای دیگری از بسیط هنر را به یک باره بتوان دید. چنین روندی، فضای گسترده پویایی را پیش روی مخاطب می گذارد که بسیار جذاب تر از لذتی است که تنها با خواندن تاریخ یک رشته هنری به مخاطب دست می دهد. زیرا تاریخ هنرهای رایج و متعارف همواره و معمولا با نوعی رادیکالیسم خود، فرانگری و دستیابی به روابط میان رشته های گوناگون هنری را  نادیده می گیرند.

بررسی تطبیقی تاریخ هنر فضایی می آفریند که پژوهنده اکر در پی امکانی برای ادراک وسیع تر هنر باشد آن را بیرون از حوزه تخصصی خود و در میان تحولات هنرهایی جز تخصص خویش بجوید. تاریخ هیچ جریان، تحول و حتی مکتبی با همه خیزش ها و اتفاقات بزرگ و کوچک آن نمی تواند گزارشی جامع از دگرگونی های دیگر حواشی آن، که می تواند مخاطب را به ماهیت و یا جوانب دیگر آن جریان آگاه سازد، ارائه کند. در واقع، در این رهگذر، کشف دوباره وقایع، توهم زدایی، نقد و جسنجو و تحلیل ضمنی_نه صریح و آشکار_ در نظر است.

این دلمشغولی، نگارنده را بر آن داشت تا به سوی یک تجربه کاربردی رهنمون شود. زیرا همواره معتقدم که میان رشته های گوناگون هنری، سرشتی وجود دارد که می تواند ضمن ارائه شیوه های بسیار مناسب تر یا لااقل متفاوت تر، برای لمس واقعیت، رسالت خود را در ترجمان چند بعدی جهان هنر تداوم بخشد. زیرا در تحولات هنر، اعم از ظهورو بروز پدیده ها و یا تبدیل آن ها به جریان و پدیده ای دیگر و یا حتی اضمحلال ظاهری این جریان ها،نزدیکی و پیوند حوزه های تخصصی همان قدر آشکارند که اختلاف ها.

با این اوصاف کتابی که پیش روی مخاطبان است به هیچ روی گزارش کاملی از برش های عرضی تاریخ هنر در همه رشته ها نیست. قطعا مواردی وجودی دارد که به دلایلی از جمله عدم بضاعت کافی نگارنده، فقدان امکانات لازم و موارد دیگر نتوانسته است در این مجلد و جلدهای دیگر گنجانده شود که تذکرها و رهنمودهای دوستان و خوانندگان و همراهان می تواند در چاپ های بعدی به اصلاحات لازم بینجامد. در این کتاب، طبقه بندی تاریخ پنج سال یک بار انجام گرفته است و در ابتدا زیرساخت های سیاسی و اجتماعی و سپس ادبیات و حوزه های دیگر هنری مورد بررسی قرار می گیرد.