تولی و تبری مانیفست امام(ره) در هنر بود

به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری، اختتامیه سوگواره‌های عاشورایی هیأت به همت جامعه ایمانی مشعر در مجتمع فرهنگی تربیتی ولایت قم برگزار شد.
در جریان این مراسم محمدعلی رجبی  با تاکید بر این‌که بجای بحث هنر اسلامی باید از هنر انقلاب اسلامی سخن گفت، اظهار داشت: هنر انقلاب اسلامی همه آنچه در موازین اسلامی هست را دارد با این فصل که درباره‌ آنچه که دراین عصر ظهور کرده سخن می‌گوید، اگر کسی بحث از هنر انقلاب بکند و اسلامی اش را کار نداشته باشد بحث ناقصی است و آنها هم که از هنر اسلامی صحبت می‌کنند بحث ناقصی است و فقط در گذشته سیر می‌کنند.
وی با بیان اینکه آنچه که امروز مطرح می شود جنس و ویژگی متفاوتی دارد، گفت: در فرهنگ دینی ما موضوع الله است و همه بحث‌ها باید به خدا بازگردد، این الله به اعتقاد ما مسلمانان و به خصوص شیعیان که رو به ظهور امام داریم مظاهری دارد.
این پژوهشگر فلسفه هنر افزود: امام فقط یک فرد نیست بلکه کلمة‌الله و بقیةالله است و ما در مسیر هستیم یعنی انچه از گذشته است با ماست و آنچه که از آینده خواهد آمد ما باید بر ان شهادت بدهیم.
رحبی با اشاره به این‌که کار هنرمند انقلابی کار دشواری است و باید به گذشته برگردد تصریح کرد: هنری که تاریخ نداشته باشد اکنون زده است و اکنون زدگی و بریدگی از تاریخ عاقبت ندارد، یک طرف مبانی و مظاهر و یک طرف دیگر از موعود باید حرف بزنیم.
وی با بیان اینکه خداوند اسماء و صفاتی دارد و آنچنان که بزرگان و حکما فرمودند اسم نمی تواند ظهور کند، اظهار داشت: اسماء خدا با صفاتش ظهور می کند، ما با صفاتی که برای ما صورت اسمی پیدا کرده روبرو هستیم یکی از این صفات حکیم است و به انسان حکیم گفته می شود چون توانسته آن جلوه از صفات خود را به ظهور برساند.
این استاد هنر افزود: «مصور» اسم خداوند است اما به هنرمندانی که به تصویرسازی می‌پردازند گفته می‌شود پس هنرمند باید تلاش کند مظهر تجلی اسم خداوند بشود، آنهایی که در طول تاریخ این مظهریت را از خود نشان دادند باید بشناسیم و بیابیم که برای تجلی اسم خدا چه باید بکنیم.
رجبی خاطرنشان کرد: خداوند با دست خودش عالم را بوجود آورد و اول و آخر ندارد پس هر چیزی که از آن مرجع صادر شد کلک خیال انگیز است و در مقابل، نقش به حرام زدن یعنی در تصویر زدن از حدود الهی بیرون رفته‌ایم.
وی با اشاره به اینکه جوانمردان اولین راه را می گویند فنا، گفت: در سیروسلوک آخرین مرحله فناء فی الله است اما یک جوانمرد که برای انقلاب اسلامی قیام کرده است اول راه را با فناء آغاز می کند.
این پژوهشگر فلسفه هنر با تاکید بر اینکه مباحثی که امروز در هنر مطرح است و بیشتر مورد توجه بحث پدیدارشناسی است اظهار داشت: برخی می‌گویند باید وقتی نگاه به یک اثر هنری می شود نپرسیم این اثر از کیست، او در اثرش مرده است و خودش هم نمی‌تواند تکرار کند، اینکه گفته می‌شود بیان یک تصویر بر حسب تعریف و تفسیر مخاطب است اینها نتیجه افراط است.
این استاد برجسته هنر با بیان اینکه هنرمند باید زبان حق باشد مانند حافظ که لسان الغیب شد هر هنرمندی باید زبان غیب شود، افزود: هنرمندان بزرگ ما می دانند که انسان نمی‌تواند پلی به حقیقت بزند مگر اینکه به معارف الهی وصل شود.
وی خاطرنشان کرد: هنرمند مسلمان با قصد و غرض در دریای حقیقت نمی‌رود بلکه خود را در دریای حقیقت فرو می‌کند تا از هر جا سر در برآورد آن می‌شود موضوع کارش، یک روز هیأت یک روز فجر و یک روز اربعین، موضوع بهانه است، حرف فقط یکی است و آن هم تجلی کلمه الله است که «هی العلیا».
رجبی با بیان اینکه امام خمینی برای هنر مانیفست و دستور العمل دادند، فرمودند هنری هنر است که دارای دو ویژگی باشد یکی تولی و یکی تبری، تصریح کرد: تا تولی نباشد و ما به ولایت الهی از طریق والیان دین پیدا نکنیم قلب ما نمی‌تواند راهی از خلاف آن پیدا کند و تا تبری نباشد نمی توانیم از ولایت خدا چیزی برگیریم.
این استاد هنر با اشاره به اینکه نبوت تمام می‌شود اما ولایت تمام شدنی نیست، گفت: ولایت، مهر است و این مهر تمام شدنی نیست و هنرمند انسانی است که می‌تواند از طریق هنر پل بزند به مهر الهی.
وی با بیان اینکه خدا فرمود دوست داشتم شناخته بشم آفریدم و به آفریده‌اش هم مهر می‌ورزد تاکید کرد: هنرمند خودش را در این مسیر می اندازد اما مظاهر فرق می کند.
رجبی  با تاکید بر اینکه وقتی امام می گوید شیطان بزرگ امریکا است یعنی جهاد اکبر مبارزه با مظاهر آمریکا است، اظهار داشت: اینها سیاست به معنای مذموم کلمه نیست که اعتراض کنیم چرا وارد هنر می شود سیاست ما عین دیانت ماست و هنر زمینه ای برای جهاد است.

این پژوهشگر فلسفه هنر با اشاره به اینکه هنر را نمی‌توان مقید کرد چون به ذات آزاده است و تجلی نمی‌کند مگر در انسان نیک نفس، گفت: بدون ولایت و سرپرستی و راهنمای آگاه نمی توان حرکت کرد چون در هنر بیش از سایر جوامع علمی نفس آزاد می‌شود.
وی افزود: بحثهای زیادی درباره هنر شده بود اما امام این‌ها را کنار گذاشتند و گفتند تا زمانی که این حقایق در جهان وجود دارد هنرمند نمی‌تواند کوله بارش را زمین بگذارد و باید برای تجلی این حقایق تلاش کند و این یک تکلیف از سوی امام بود.
رجبی دوانی با بیان اینکه بازگشت به اصل، زمان شناسی و نگاه به آینده سه اصل هنر است گفت: ما در میانه راه رسول و امام هستیم، هنر دینی همواره زنده است چون مظهر زمان الحی است و هنرمند باید راهی را برود که شهید حججی رفت، یکی با قدمش یکی با قلمش اما راه یکی است، کارمان با روحانیت نیز کی است و هر دو با موارد روحانی سروکار داریم اما هنرمندان با ابزار مادی.