تأسیس دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" در حوزه هنری مایه‌ی مباهات است
در روزگاری که از هر لحظه از هویتهایمان دور می‌شویم و فاصله می‌گیریم، تاسیس دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری مایه‌ی مباهات و تسلی خاطر است.
به گزارش صحنه، دکتر اردشیر صالح‌پور؛ استاد دانشگاه و پژوهشگر تئاتر؛ روزگذشته- دوشنبه، 27 آذرماه- در مراسم آیین افتتاحیه تاسیس دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" حوزه هنری گفت: خوشحالم که این دغدغه‌ی همیشگی حوزه هنری سرانجام شکلی منسجم گرفت و دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" تاسیس شد تا ازین پس به شکلی سیستماتیک بتواند از حضور اساتید، صاحبنظران و پژوهشگرانی که در این هنر فعالیت دارند بهره ببرد و بی‌شک این حرکت، برکات و ثمرات فراوانی را برای استیلای این هنر به همراه خواهد آورد.
این پژوهشگر تئاتر با تاکید بر نقش آیین‌ها در شکل‌گیری فرهنگ جامعه، تصریح کرد: زندگی و زیست و حیات فرهنگی یک جامعه در گرو فرهنگش است و فرهنگ در گرو آیین و سنت‌هاست. بدون آیین‌ها، جامعه خشک و مکانیکی است. اساسا این آیین‌ها هستند که اساطیر و اسطوره‌ها و ارزش‌های ما را پاس می‌دارند و بخشی از هویت ما را شکل می‌دهند. این که ما آیین‌ها را به شکل آرشیوی و گلخانه‌ای نگه داریم و صرفا از آن، ویترینی زینتی برای گردشگران بسازیم، امری خطرناک است.
وی با بیان اینکه هویت ما در گرو هنر تعزیه است، خاطرنشان کرد: ریشه نمایش ایرانی، هنر تعزیه است و اساتید به نام هنر تئاتر نیز بر این موضوع تاکید دارند. از دل تعزیه، نمایش ملی ایرانی محقق شده است. به عبارتی حقیقت و هویت تئاتر ما در گرو هنر تعزیه و این آیین‌هاست. اما متاسفانه به این هنر آنچنان که شایسته آن است بها داده نشده. دانشجوی رشته تئاتر رغبتی به تعزیه ندارد و ما در دانشگاه باید همیشه تعزیه هراسی را از ایشان دور کنیم و بکوشیم تا با این هنر آشتی کند. ما هرگز تئاتر غرب را انکار نمی‌کنیم اما هویت ما در گرو هنر تعزیه است و تعزیه، آیینه‌ی تمام قد فرهنگ ماست.
صالح‌پور، توقع برای حمایت از آیین‌های سنتی را بسیار بیشتر از وضع موجود توصیف کرد و گفت: علی‌رغم تلاش‌های بسیار و ثبت جهانی تعزیه، این هنر بعد از آن رها شد. گو اینکه که انگار هدف عرض اندامی بود که به جهانیان بگوییم ما این هنر را داریم! باید بپذیریم هر آنچه از هویت، از فلسفه و آیین، از سنت، اساطیر و ادیان ابراهیمی، از عرف بومی و جنبه‌های اقلیمی و ادبیات بخواهیم در تعزیه موجود است.
وی با تقدیر از رونمایی دو کتاب "آشنایی با مبانی شبیه‌خوانی" و "ادبیات ایران و آیین شبیه‌خوانی" توسط مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری گفت: "آشنایی با مبانی شبیه‌خوانی" به قلم استاد داود فتحعلی‌بیگی، اثری بسیار ارزشمند است که با زبانی بلیغ و رسا و با مصادیقی ساده اما کاربردی برای هر خواننده‌ای که حتی هیچ شناختی از تعزیه نداشته باشد، بسیار مفید خواهد بود. همچنین کتاب "ادبیات ایران و آیین شبیه‌خوانی" نوشته دکتر ناصربخت بررسی جانانه‌ای است بین ادبیات و هنر تعزیه. بن مایه‌ی تعزیه، ادبیات رزمی است که بخشی از آن را از شاهنامه وام گرفته و بخشی را از خمسه نظامی. مصادیقی که نویسنده در این کتاب از ضرب المثل‌ها و ادبیات آورده، اثری قابل تقدیر را رقم زده که هر علاقه‌مند به هنر تعزیه و ادبیات را شگفت‌زده می‌کند. جا دارد از مدیران حوزه هنری که تعلقات آیینی سنتی دارند و زمینه نشر این آثار را فراهم کردند تشکر کنم.
صالح‌پور در پایان گفت: در روزگاری که از هر لحظه از هویتهایمان دور می‌شویم و فاصله می‌گیریم، تاسیس دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و روشن نگه داشتن چراغ تعزیه، مایه‌ی مباهات و تسلی خاطر است. مثلثی هست با سه رأس پژوهش، آموزش و آفرینش و خوب است محسن میرزاعلی- مدیر این دفتر تازه تاسیس- این سه را در سرلوحه کار خود قرار دهد و از تجارب پژوهشگران و دلسخوتگان هنر تعزیه که طی این سال‌ها به هر سختی چراغ آن را روشن نگه داشته‌اند بهره ببرد.
گفتنی آیین افتتاحیه دفتر "تعزیه و آیین‌های نمایشی" حوزه هنری همراه با رونمایی کتاب‌های "آشنایی با مبانی شبیه‌خوانی" نوشته‌ی استاد داود فتحعلی‌بیگی و "ادبیات ایران و آیین شبیه‌خوانی" به تالیف دکتر محمدحسین ناصربخت روزگذشته- دوشنبه 27 آذر ماه- در تماشاخانه‌ی مهر، برگزار شد.