آن روح عاصی و بیقرار
مصطفی گودرزی
«علاقه من به علی وزیریان، انکارکردنی و پنهان کردنی نیست. علی را دوست دارم به خاطر صداقتش، مروتش، صفایش، وفایش و ده‌ها خصلت و صفت دوست‌داشتنی دیگرش.
اما آنچه سبب ارتکاب چند سطر ذیل می‌شود، این علاقه نیست. دو دلیل:
اول اینکه: من دوستان دیگر هم دارم که شخصاً دوستشان دارم اما علاقمند نیستم کارهایشان را بیش از یک بار نگاه کنم، تا چه رسد به اینکه ...
دلیل دوم: اگر من علی وزیران را نمی‌شناختم و دوستش نداشتم ولی بطور اتفاقی، این مجموعه را می‌دیدم، بی‌اختیار زبان تحسین می‌گشودم و هرگاه مجالی پیدا می‌کردم از این اتفاق شیرین، سخن می‌گفتم.»
طراحی پوستر فیلم مرد آهنین
متن بالا برگرفته از مقدمه کوتاهی است که سیدمهدی شجاعی بر دومین مجموعه آثار گرافیک هنرمند معاصر، علی وزیریان، نوشته است. علاوه بر این، دو مقدمه کوتاهِ دیگر یکی به قلم دکتر عبدالمجید حسینی‌راد و دیگری به قلم مصطفی گودرزی بر این کتاب، که بخشی از آثار این هنرمند که در میان سال‌های 1369 تا 1376 خلق شده‌اند را در بر می‌گیرد، آمده است.
دومین مجموعه آثار گرافیک علی وزیریان توسط انتشارات ایثارگران در تیراژ 3300 نسخه منتشر شده است. نگاهی به مجموعه آثار قبلی وزیریان که در سال 1369 منتشر گردید و این مجموعه نشان می‌دهد که او بی‌تردید یکی از برجسته‌ترین طراحان گرافیک معاصر ایران است. این مجموعه شامل آثار متنوع او در قلمروی گرافیک می‌باشد: مجموعه‌ای از پوسترهای فرهنگی، اجتماعی و... ، جلد مجله و کتاب، تصویرسازی مطبوعاتی، نشانه و...
طراحی پوستر فیلم رنگ انار
درباره او و آثارش، در مقدمه کتاب مذکور، مصطفی گودرزی چنین می‌نویسد: «اگرچه برخی معتقدند که هنرمندان از طریق آنچه می‌اندیشند و می‌گویند و از طریق آنچه دیگران به آنها و درباره آنها می‌گویند شناسانده می‌شوند اما، علی وزیریان در قلمرو هنرهای زیبا از پس آیینه آثارش و فعالیتهای سازنده در حیطه نقد و نظر رخ می‌نماید. وزیریان در کارنامه هنری خود، تأسیس و راه‌اندازی چند نشریه هنری از جمله «نگاره» و «هنر معاصر»را دارد که هرکدام کاری است ارزشمند. او از جمله نخستین کسانی است که در قلمرو نقاشی از تقلید و سطحی‌نگری روی گرداند و با آگاهی عمیق و درونی و خودجوش، رویکرد هنرمند معاصر ایرانی را به سنن زاینده و زنده هنر گذشته، امری ضروری تلقی نمود. چنین است که پس از نزدیک به دو دهه، ذهن جستجوگر او دنبال نوعی استقلال در کار خلاقیت هنری است که ظاهرا در این ملک ارزشی اندک دارد و بهایی ناچیز.»
طراحی پوستر فیلم دیده بان
در آثار گرافیک وزیریان در حصار قاب‌های ساکت، رنگ و فرم، روایات حرکت درونی، بی‌زوال و پرخروش روحی سرشار است که پیش‌تر از این در قلمرو هنر نقاشی به آرامشی دست یافته بود. او هنرمندی است صادق و بی‌ادعا با نگاهی مالامال از مهر و الفتی عمیق به رنگ و نقش و ترکیب، عناصر و اشیاء، نقش‌ها، فرم‌ها و رنگ‌ها در دست او بهانه‌ای عمیق از ثبت فراز و فرودهای آن روح عاصی و بیقرار شاعرند. علی؛ بی‌هیچ ادعا یا پافشاریی در تقلید از شیوه‌های رایج و تثبیت‌شده ـ که عمری است گریبان‌گیر بیش‌تر طراحان گرافیک این دیار شده است ـ راه خود را آرام و مطمئن آمده و با حضور خلاقه و پژوهش‌گرش به سبک و سیاق شخصی، اما فراگیر، به زبانی بومی اما گسترده در پهنه جهانی دست یافته است. علی؛ صاحب آگاهی و شناختی است که یکسره تن به از خود بیگانگی و شیفتگی که در عالم گرافیک معاصر ما پسندیده و رایج می‌باشد نسپرده است.
طراحی پوستر فیلم ناخدا خورشید
ورود کامپیوتر به قلمروی معاصر ایران از سویی موجب تحول این هنر شده است و از سوی دیگر نشان‌گر اضمحلال آخرین بارقه‌های خلاقیت‌های ناشکفته است. تصوّر برخی بر این است که با ورود و هجوم همه‌جانبة ماشین‌آلات ـ کامپیوتر ـ به قلمروی هنر معاصر ایران، آثار خلق شده توسط طراحان گرافیک به یکنواختی غیرقابل انکاری دچار شده که منجر به بروز و ظهور وضعی بغرنج و ملال‌آور در عرصه گرافیک خواهد شد. اگرچه این نظریه در مورد بسیاری از گرافیست‌های این دیار به اثبات رسید، اما تعدادی انگشت شمار نشان دادند که علی‌رغم حضور سنگین این ماشین‌ِ به ظاهر ظریف و لطیف هم‌چنان به قدرت خلاقیت خویش تکیه دارند و پایبندند؛ و برای‌شان ماشین نه موجودی مسلط به قدرت خلاقیت که تنها ابزار کوچکی است که گاه به بیان اندیشه و احساس واقعی کمک می‌رساند. چنین است که آثار خلق‌شدة وزیریان که به مدد ماشین شکل گرفته و به اجرا درآمده‌اند گواه صادق همان خلاقیت ناب و سیّالی هستند که او در شکل سنتی هنر گرافیک به کمک ابزار و وسایل ابتدایی از خود بروز داده است.
وزیریان پیش از آن‌که یک گرافیست خِبره باشد هنرمندی فعال در تمامی قلمروهای هنرهای تجسمی است با شناخت و تسلطی درخور‌ِ کلیه تکنیک‌های لازم. آثار گرافیک او متنوع است و غنی؛ با این همه، گونه‌گونی و فراز و فرود آثارش از یکپارچگی آنها نمی‌کاهد. آثار او نمایان‌گر روح سیّال و پوینده‌ای است که مدام در عرصه تکاپو و خلاقیت است. اگرچه این پویندگی هرگز به تشتت زبان بیانی او نمی‌انجامد. چنین است که؛ مثلا آثار متأخرش، که تعدادی از آنها بهانه حضور او در این مجموعه را فراهم آورده‌اند، علی‌رغم تنوع بسیار رنگ و فرم و ترکیب پیوندی درونی با هم دارند.
نشانه‌های خلاقیت و ذوق هنری وزیریان را در گرافیک، می‌شود در طرح‌های روی جلد و پوسترهای او یافت. آثاری که حاصل تجربه و گذر هنرمند در نگرش ساده اما غنی به فرم‌ها و رنگ‌ها، حرکت و ریتم، فضای پر و خالی، ساده‌سازیِ عناصر و اشیاء و آدم‌ها و طبیعت ـ که به طور محسوسی مختص اوست ـ می‌باشند.
غالبا بحث درباره هنرهای تجسمی معاصر ایران آن‌قدر فیلسوفانه می‌نماید و مبهم از آب در می‌آید که فاقدِ هرگونه ارزش واقعی است. توضیحات و توصیفاتی که گاه منتقدین عالِم و اندیشمند ما از آثار تجسمی و کسانی که در این قلمرو به فعالیت مشغولند به کار می‌برند آن‌قدرها دقیق یا روشن‌کننده نیست. برای دریافتن اینکه مثلا طراحان مختلف واقعا چگونه خودشان و هنرشان را بیان می‌کنند بی‌آن‌که مبهوت تکنیک و تکنولوژی شده و به خدمت بی‌چون و چرای ابتذال بازار درآیند باید به گونه‌ای عینی انتخاب رنگ‌ها، فرم‌ها، نمادها، ترکیبات، تکنیک‌ها، چگونگی ساده‌سازی عناصر و چیزهایی از این دست را در آثار آنها بررسی کرد. با چنین کاری است که می‌توان کشف کرد فی‌المثل جهان به ظهور رسیده در آثار وزیریان به راستی چگونه جهانی است. آن وقت است که می‌توان دریافت موضوع و مضمون و محتوا(اگرچه در قلمروگرافیک، تقریبا همیشه سفارش‌دهنده‌ای آن را محدود و محصور می‌کند) و زبان بیانی تا چه اندازه به هم نزدیکند و مکمل یکدیگر، و دلنواز و پذیرفتنی.
برخی از طراحان چونان اسلاف خود، هنرمندان نقاش، برخلاف آنچه بعضی در قلمرو گرافیک می‌پندارند که باید چنین باشد صاف و پوست‌کنده نمی‌گویند. مفهوم اثرشان صریح و بی‌پرده نیست و قدری نیازمند تأمل و تأویل است. آنان، به جای اینکه به صراحت سخن بگویند مفهومی را که از موضوع در ذهن دارند از طریق فرم‌ها و رنگ‌ها، انتخاب نمادها و ترکیب‌بندی آثارشان، به طور غیرمستقیم به نمایش درمی‌آورند و به بیننده مجال می‌دهند که خود با کشف تدریجی موضوع به نکته اصلی پی ببرد و این افقی است که هنرمند گرافیست را به آشتی درونی و عمیق‌تر با هنرمند نقاش نزدیک می‌کند.
اغلب طراحان برای بسط مفهوم گرافیکی خود به نماد روی می‌آورند. نماد تصویری است که بر چیزی ماسوای خودش دلالت دارد؛ نشان‌دهنده ایده‌ها و احساس‌های متعدد است گردآمده در عنصری ساده. وزیریان با دستاوردهایی از پس چند سال تجربه، به نماد، نگاهی ساده اما عمیق و نو دارد.
برادرم علی؛ هنرمندی است که درباره او و فعالیت‌ها و آثارش در حیطه‌های تجسمی سخن گفتن سخت می‌نماید و دشوار. بحث عمیق‌تر درباره آثار او فرصت و رخصتی دیگر می‌طلبد.
