یثربی: هنرمندان با دو ابزار احساس و تفکر آثار اربعینی خلق کنند

سید یحیی یثربی، استاد رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: هنرمندان در مورد اربعین باید با چشمانی باز و تفکرات نظریه‌پردازان معتبر برای جریان‌سازی و رشد و کمال معنوی مردمی گام بردارند.
سید یحیی یثربی، استاد رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی است. وی که پژوهش‌های ویژه‌ای در حوزه نقد فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری گفت: هنر مستقیما با احساس سر و کار دارد. بنابراین خیلی استدلال نمی‌داند و نمی‌خواهد که بداند. چرا که هنگامی که هنر می‌گوید یک مطلب و یا جسمی زیبا است، دلیلی برای اثبات آن نمی‌آورد. هنر معتقد است که وقتی چیزی زیبا است، دوست داشتنی است و دیگر جای بحث در مورد زیبایی آن نیست.
وی در ادامه گفت: هنر در اکثر مواقع جوششی است. یعنی همانند چشمه خود به خود می‌جوشد و جریان می‌یابد. اما باید سرچشمه‌اش را پیدا کنیم. چرا که هنر ساختنی نیست. نمی‌توانیم آن را با پول خرج کردن به وجود بیاوریم. هنر فن و اجرا نیست. بلکه واقعه‌ای است که از دل یک هنرمند متولد می‌شود. واقعه‌ای که اگر هنری باشد بی‌شک مردم آن‌را می‌پسندند.
یثربی افزود: کاربرد هنر درگیر کردن احساسات انسان با خود است و مورد استفاده افراد یا جامعه‌ای خواهد بود که درکش کند. البته که از هنر در برخی دوران‌های تاریخی به عنوان ابزاری برای تجلیل و تمجید‌های سلطنتی و یا کاسبی هم استفاده‌ می‌شده است. اما اصل ذات هنر بازتاب‌دهنده جامعه مردمی همانند یک آینه صاف و پاک است.
وی با اشاره به اهمیت نقش هنر در زندگی مردم جامعه گفت: بزرگ‌ترین نقش هنر انتقال ایده‌های زندگی به مردم است و هنرمندان باید این ایده‌ها را از متفکران و اندیشمندان جامعه خود دریافت کنند تا با هنر خود آن تفکرات سازنده را به مردم ارائه دهند. این کار تنها از سوی هنرمندان امکان پذیر خواهد بود. چرا که باید تفکرات سازنده و مثبت اندیشمندان جامعه به گونه‌ای که قابل درک و فهم برای مردم باشد در اختیار آن ها قرار گیرد تا نتیجه دهد. البته که باید هنرمند خود بیندیشد. اما اگر در محیط درستی قرار گیرد و تحت تاثیر متفکران سالمی باشد بی‌شک هنر خود را در مسیر درستی خرج خواهد کرد.
یثربی با تاکید بر تاثیرگذاری سازنده هنر در راستای زندگی موفق‌تر جوانان گفت: جوان امروز چشم به راه یک حرف تازه و به درد بخور است. او منتظر یک ایده، مطلب امیدبخش و کاربردی برای زندگی درست و مطلوب است. هنر دینی در ایران کار دور از دسترس نیست؛ چرا که سال‌هاست برای واقعه عاشورا و سید‌الشهدا(ع) گریه کرده‌ایم. اما آیا در این سال‌ها هر سال حرف جدید و کاربردی برای مردم داشته‌ایم؟ باید در هر عاشورا پیام تاثیرگذار درست در راه زندگی بهتر و سالم‌تر برای مردم داشته باشیم. این کار تنها از راه هنر می‌تواند شکل بگیرد. باید آرایش معانی بیانی هنر دینی و صنایع ادبی ما در مرثیه‌ها هم اجرا شود. اگر چنین شود آن مرثیه بیش از پیش زیبا و دوست‌داشتنی می‌شود.
وی افزود: متاسفانه با برگزاری صدها مراسم برای عاشورا باز هم از ارزش‌ها به‌دور هستیم. چرا که به شخصیت‌پروری همانند شخصیت امام حسین(ع) نمی‌پردازیم. نباید فراموش کنیم که امام حسین(ع) شهید راه عدالت و مبارزه با ظلم است. باید چنین ایده‌هایی را از سیدالشهدا و وقایع کربلا به ادبیات و هنر بدهیم تا روحیه حسینی در این مردم جاری شود. وگرنه پوشیدن لباس سیاه و گریه کردن برای شهدای کربلا به تنهایی هیچ دردی را دوا نمی‌کند. حُزن برای امام حسین(ع) را نفی نمی‌کنم و برای ما جایگاه مهمی دارد. اما اصل موضوع چیز دیگری است و نباید از آن غافل شویم.
یثربی در ادامه گفت: در مورد اربعین هم باید هنرمندان با چشمانی باز و با استفاده از تفکرات نظریه پردازان معتبر برای جریان‌سازی و رشد و کمال معنوی مردمی گام بردارند. این کار باید به رشد رو به جلو هرساله مردم ما به خصوص جوانان منتهی شود.
وی با اشاره به روز مهمی به عنوان نیمه شعبان و تولید امام زمان(ع) گفت: یکی دیگر از مسائل دینی و مذهبی که می‌توانیم در هنر دینی از آن در راستای جامعه‌ای سلامت و معنوی‌تر بهره ببریم، نیمه شعبان است. نیمه شعبان می‌تواند در ادبیات ما حضور جدی و تاثیرگذاری داشته باشد. اما باید خوراک مناسب برای ادبیات و هنر در این موضوع آماده کنیم. متاسفانه نیمه شعبان تنها به بهانه‌ای برای برگزاری جشن و شیرینی دادن تبدیل شده است. در حالی که باید آمادگی ظهور آقا امام زمان(ع) با ایده‌های متفکران و اجرای هنرمندان فراهم شود.

یثربی در پایان گفت: بهترین راه این است که احساسات را در حد حاشیه و زینت ارزش دهیم، اما در متن با عقلانیت و استدلال و نظریه‌پردازی غنا بخشیم تا یک ادبیات کارساز دینی داشته باشیم. یعنی به جایی برسیم که در محرم و عاشورای هر سال ما یک درجه رشد و ارتقای معنوی به سوی اخلاقیات و شخصیت امام حسین(ع) داشته باشیم.