عکاسان موضوعی مشخص برای خودشان تعریف کنند
کمالالدین شاهرخ، عکاس با سابقه، گفت: گروهی که بنا به دلایلی نمیتوانند در پیادهروی اربعین حسینی شرکت کنند، ارادت و دلدادگیشان به سیدالشهدا(ع) را از طریق تصاویر ارائه شده از این واقعه نشان میدهند؛ بنابراین وظیفه کسانی که در حوزه عکس و فیلم فعالیت دارند، دوچندان میشود.
مسئول انجمن عکس بسیج هنرمندان و مسوول عکس بعثه مقام معظم رهبری در گفتوگویی با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری در زمینه لزوم پرداخت به تهیه تصاویری با موضوع اربعین حسینی در حوزه عکاسی توضیحاتی ارائه داد و گفت: مجموعه اربعین حسینی و یا نهضت و پیادهروی اربعین، چیزی نیست که در این 7 الی 8 سال گذشته رخ داده باشد بلکه از همان سال 61 هجری این جریان ادامه پیدا کرد و این درواقع پیامی بود که توسط حضرت زینب(س) به شکلی ادامه پیدا کرد و همه را به این نکته توجه داد که فلسفه قیام حضرت سیدالشهدا چه بود و ما به عنوان یک مسلمان چه وظیفهای در قبال این جریان داریم که این موضوع در راستای اربعین قرار میگیرد، یعنی اوج فلسفه کربلا، اربعین است. حال این چیزی که امروز ما با آن مواجه هستیم و یکی از توفیقاتی شده که بسیار پراهمیت و پررنگ شده، راهپیمایی اربعین حسینی است که خداراشکر هرسال هم پررنگتر میشود و عاشقان بیشتری در این مسیر قرار میگیرند و به نوعی دلدادگی خودشان را به ساحت حضرت سیدالشهدا(ع) اعلام میکنند.
او ادامه داد: حال از نگاه هنرمندان و خصوصا هنرمندان عکاس در رابطه با این موضوع یک جلوه خاصی بهوجود میآید به دلیل اینکه خیلیها توفیق حرکت در این مسیر را ندارند و نمیتوانند در راهپیمایی اربعین شرکت کنند. بنابراین توسط همین تصاویر است که ارادت، دلدادگی و ابراز محبتشان را به این شیوه به اهل بیت نشان میدهند و به همین خاطر است که به نظرم در اینجا وظیفه هنرمندان در ارائه تصاویر و فیلمهایی با همین موضوع دوچندان میشود و باید دقت بسیاری کننند و از طرفی در گام نخست به مسائلی بپردازند که دور از تحریف باشد تا آن شکل خالص نهضت سیدالشهدا را به نمایش بگذارند. آنچه که طی سالیان گذشته خودم در این سفرها تجربه کردم، آثار خیلی خوب و فاخری از سوی دوستان تولید شده است که نتیجه بازتاب راهپیمایی بوده و از زوایای مختلف به آن پرداخته شده است. ولی به نظرم بازهم جا دارد زوایای پنهانی را که هنوز به آن ها پرداخت نشده کار کرد که در اینجا اگر عکاسان ما کمی برنامهریزیتر راجع به این موضوع کار کنند و با برنامه وارد عمل شوند، ضروری است، به دلیل اینکه تعدادی از عکاسان ما بعضا عادت دارند و منتظرند اتفاقی باشد تا از آن اتفاق و حادثه عکاسی کنند؛ در صورتی که اگر با برنامه برای خودشان تمرین کنند و وظیفه خودشان را در این سفر تعریف کنند بهتر است. همچنین کسانی که تجربه بیشتری در این سفرها دارند بهتر است کمک کنند و پیشقدم باشند و عکاسان کم تجربهتر را کمی با مسیر آشنا کنند.
این هنرمند عکاس که به گفته خودش بیش از 30 سال تجربه عکاسی در موضوعات مختلف و حدود 15 سال تجربه عکاسی دینی و آیینی را داشته، درباره زوایای دید به این حماسه بزرگ در حوزه عکاسی تاکید کرد: عکاسان عزیز باید در این جریان از قالب تکعکس خارج شده و وارد قالب مجموعه عکس شوند؛ چراکه یک مجموعه عکس است که میتواند فضا و موضوع را به نحوی خوب برای مخاطب بیان کند. کسانی که علاقهمند به این موضوع هستند باید برای خودشان قبل از سفر موضوعی را مشخص کنند و کمی هم کنکاش داشته باشند و اطلاعات تصویری را از قبل بررسی کنند، از طرفی دیگر بهتر است عکاسان ما از این پس در سفر به پیادهروی اربعین بیشتر به سمت موضوعاتی بروند که تا به حال به آن ها پرداخته نشده است و نگاه نو داشته باشند چون قطعا همین نگاه نو میتواند تاثیر مثبتی روی مخاطب داشته باشد. کارهای تکراری که خیلی به آن ها فکر نشده در این حوزه قطعا تاثیری که باید داشته باشد را ندارد. در اینجا استفاده از ساختار قوی مهم است، برخی عکاسان ما با موضوع احساسی برخورد میکنند که البته اشکالی هم ندارد و در اینجا هم میتوانند پیام و احساسشان را به مخاطب منتقل کنند ولی به شرطی که این احساس باعث نشود ساختار محتوایی و چارچوب عکس دچار خدشه شود.
شاهرخ در ادامه در پاسخ به اینکه برای قرار گرفتن تصاویر مربوط به اربعین حسینی برای تاثیرگذاری هرچه بیشتر پیشنهاد میدهید چه فضاهایی برای این کار مناسب هستند، اظهار کرد: قبل از پاسخ به این پرسش جا دارد به نکتهای اشاره کنم و آن این است که عکاسان ما باید به سمت مسیرهایی بروند که انحصاری مسیر نجف به کربلا نباشد؛ چراکه همه ما این ذهنیت را داریم که مسیر راهپیمایی اربعین، فقط نجف به کربلاست؛ در صورتی که ما هم از شمال و جنوب عراق و هم از سمت شلمچه و بصره و راههای دیگر میتواینم به نجف برسیم و از نجف مسیر اصلی که برای این موضوع تعریف شده است را عکاسی کنیم. به نظرم عکاسانی که میخواهند در کارشان موفق باشند بیشتر به سمت فضاهای بکر و کار نشدهای بروند که خیلی از مردم عراق هم خودشان از همان مسیرها استفاده میکنند تا به نقطه مرکزی برسند، حال اینکه آثاری که تهیه میشود در کجا باید دیده شود و اگر دیده شوند تاثیرگذار خواهند بود، خیلی مهم است. به نظرم مراکز عمومی در دیده شدن آثار میتوانند موثر باشند ولی نباید تنها محدود به گالریهایی باشند که خیلی تجمعات خاصی در آن ها انجام نمیشود؛ چون نمیتوانند بُرد فرهنگی خودشان را داشته باشند. ما باید به نوعی این مراکز را به داخل مردم و جاهایی که مردم در تردد زیاد هستند ببریم که در این صورت ناخودآگاه مردم با تصاویر اربعین مواجه میشوند. اتفاق اخیری که در این باره رخ داده است، نمایشگاههای خیابانی ما بوده که هیچ اشکالی هم ندارند. خیلی هم خوب است که به دل مردم برویم و آثارمان را به نمایش بگذاریم و مردم را به نوعی با این تصاویر عجین کنیم.
این عکاس با سابقه در پایان صحبتهایش بیان کرد: ما باید واقعا برای کار خودمان تبلیغ خاصی داشته باشیم، یعنی تعدادی از عکاسان دورهم جمع شوند و تصاویری با موضوع اربعین حسینی را به نمایش بگذارند تا واقعا در میزان آگاهی و اطلاعرسانی تاثیر خودشان را داشته باشند. از سویی دیگر مراکزی چون حوزه هنری، سازمان تبلیغات اسلامی، موسسه اوج و ... که به شکلی تسهیلات این گونه کارها را فراهم میکنند تا عکاسان را به سفرهای این چنینی اعزام کنند، واقعا نگاه خوب و در عین حال کمککننده است؛ چراکه مسلما با حمایت سازمانها کارها قویتر میشوند و به نحو بهتری انجام میشود.