صد سال کاریکاتور در تهران

صد سال کاریکاتور در تهران
کتاب «صد سال کاریکاتور در تهران» به کوشش جمال رحمتی گردآوری، تنظیم و نگارش شده است
چهارشنبه ۰۳ شهريور ۱۴۰۰ - ۱۲:۲۳
کد خبر :  ۱۵۰۴۴۶

 

کتاب صد سال کاریکاتور در تهران به کوشش جمال رحمتی گردآوری، تنظیم و نگارش شده و توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.

به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، این کتاب یکی دیگر از کتاب‌های مجموعه کتب سده (یعنی صد سال نویسندگی در تهران، صد سال نقاشی در تهران، صد سال عکاسی مناظر در تهران و صد سال گرافیک در تهران) است که تلاشی برای بازنمایی وضعیت فرهنگی و هنری صد سال اخیر شهر تهران است.

 

جمال رحمتی کاریکاتوریست و پژوهشگر ایرانی، برنده چندین جایزه بین‌المللی، متولد ۱۳۵۱ زنجان است. او فارغ‌التحصیل رشته گرافیک از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی و فارغ‌التحصیل رشته انیمیشن در مقطع کارشناسی ارشد دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر است.

ایشان سابقه همکاری به عنوان کاریکاتوریست با روزنامه‌ها و مجلات مختلفی را دارد از جمله دنیای تصویر، همشهری، شرق، توانا، ایران، زن، زنان فردا، روز هفتم، عصر آزادگان، جامعه، توس و نشاط.

همچنین وی دبیری سرویس کاریکاتور و کارتون نشریات معتبری را  برعهده داشته است. نشریاتی همچون شرق، هم‌میهن، مجلات همشهری و در حال حاضر هم دبیر سرویس طرح روزنامه اعتماد است.

جمال رحمتی دارنده ۲۶ جایزه بین‌المللی از جمله ۶ جایزه اول جهانی است. او مدرس دانشگاه است و تا کنون کارگردانی چند فیلم کوتاه داستانی را نیز تجربه کرده‌ است.

 

پشت جلد این اثر موضوع و محتوای کتاب با این توضیحات شرح داده شده است:

«کاریکاتور و کارتون هنر عصر جدید است. هنری که قرن‌ها بعد از ظهور و ثبوت رشته‌های دیگر تجسمی به‌وجود آمده است. بسیاری ریشه آن را در آثار داوینچی و دورر و… جست‌وجو می‌کنند، اما واقعیت این است که اصرار آدمی برای مشخص شدن تکلیف همه چیز، او را به این ریشه‌یابی رسانده است و معلوم نیست که واقعیت این باشد؛ اما اینکه چه زمانی و چگونه وارد ایران شده است، واضح و مشخص است.

شاید آن زمان که از عظیم‌زاده، نقاش اهل تبریز و از بنیانگذاران هنر کاریکاتور، توانست با بهره‌گیری از شیوۀ طراحی روتر، اما با خط و ترکیب‌بندی‌های ساده‌تر، نخستین کاریکاتورهای بومی ایران را پایه‌گذاری کند، فکر نمی‌کرد که یک قرن بعد ایران یکی از مراکز مهم کارتون و کاریکاتور دنیا شود.

اگر فضای مجازی را کنار بگذاریم، کارتون و کاریکاتور دو رسانۀ مهم برای عرضه دارد؛ مطبوعات و نمایشگاه‌ها. تهران مرکز هر دوی اینهاست. مهم‌ترین نشریات و معتبرترین نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های کاریکاتور و کارتون کشور در تهران برگزار می‌شود.

کتاب حاضر نگاهی اجمالی به کاریکاتور ایران از ابتدا تاکنون دارد و تهران را از نگاه نقادانۀ صد کارتونیست به نمایش می گذارد.»

پیروز حناچی شهردار وقت تهران پیش‌گفتاری برای این مجموعه نوشته است که در بخشی از آن می‌خوانیم که:

«بیش از دو قرن است که تهران پایتخت ایران است و از منظرهای مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نقطۀ همگرایی ملی و محل وقایع بررگ تاریخی کشور است. شهر تهران به واسطۀ همین مرکزیت، سه دوره تاریخی متفاوت با مظاهر و مضامین مختلف را از سر گذرانده است.

این شهر خاصه در صد سال گذشته بستر اصلی تحولات و وقایع تاریخی مهم سرزمینمان بوده است و به همین جهت است که بررسی جایگاه و واکاوی ابعاد کمتر شناخته یا دیده شده این شهر و برجسته‌سازی آن ضرورت می‌یابد.

باید توجه کرد که علاوه بر اهمیت پرداختن به ابعاد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی تهران، ظرفیت‌ها و زمینه‌های ارزشمند هنری و فرهنگی شهر نباید زیر سایه ابعاد سیاسی شهر گم شود. داشته‌های این شهر ذیل تحولات پُر سروصدای مناسبات پایتختی پنهان مانده است.»

 

این اثر در چهار بخش کلی تنظیم و دسته‌بندی شده است که پس از پیشگفتار و مقدمه آمده‌اند؛ در بخش اول تاریخ کاریکاتور ایران از منظری دیگر بررسی شده که مباحثی چون اولین نشریات فکاهی-انتقادی در دوره‌های مختلف تاریخی از سال‌های اول پیروزی مشروطه تا زمان انتشار مجله گل آقا و خط‌خطی از جمله آنهاست.

کتاب سپس در بخش بعدی نگاهی کلی به کارتونیست و کاریکاتوریست‌های ایران طی دهه‌های ۲۰ تا ۹۰ انداخته است. در بخش بعدی نیز زندگی و آثار ریش‌سفیدهای کاریکاتور ایران یعنی کامبیز درم‌بخش، غلامعلی لطیفی و بهمن رضایی بررسی شده است.

در بخش پایانی این کتاب نیز که «تهران از منظر کارتونیست‌ها» نام دارد با رزومه‌ای مختصر از ۱۰۰ کارتونیست ایرانی به علاوۀ یک اثر از آنها درباره تهران روبه‎‌روییم.

 

صدسال کاریکاتور در تهران با همکاری شهرداری تهران و انتشارات علمی و فرهنگی در ۲۵۹ صفحه به شکل نیمه‌مصور با شمارگان ۵۰۰ و قیمت ۱۵۷ هزار تومان منتشر شده است.

 

 

 

ارسال نظر