فرانچسکو تولیو آلتان

آشنایی با زندگی و آثار فرانچسکو تولیو آلتان، کارتونیست و طنزپرداز ایتالیایی؛ تالیف و ترجمه یاسمن حسینی

شنبه ۰۸ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۱

کد خبر : ۱۳۹۵۱۱

فرانچسکو تولیو آلتان (Francesco Tullio Altan) 30 سپتامبر 1942 در Treviso متولد شد و از کودکی آرزو داشت که طراح کشتی شود. ولی او در نهایت، مشغول تحصیل در رشته معماری دانشگاه IUAV ونیز شد. اما وی بدون تمام کردن تحصیلاتش در نیمه دوم دهه 1960 به رم رفت و به عنوان طراح صحنه و فیلمنامه‌نویس در سینما و تلویزیون مشغول به کار شد. او در سال 1970 به ریودوژانیرو نقل مکان کرد و کارتون‌هایش در ماهنامه Playmen منتشر می‌شد. اولین شخصیت خود (Kika & Jaime)را برای کودکان خلق کرد که در سال 1972 در روزنامه ژورنال دو برزیل منتشر شد.

وی در سال 1974 همکاری خود را با ناشران ایتالیایی آغاز نمود و به تولید منظم طنز برای ایتالیا پرداخت و شخصیت ترینو را برای صفحه‌های Linusایجاد کرد. او در سال 1975 یکی از مشهورترین شخصیت‌های خود به نام پیمپا را به خاطر آن که دخترش کیکا از او تصویر یک سگ را خواسته بود، خلق کرد. آن، یک توله سگ ماده با لکه‌های قرمز پولکا بود که در ابتدا در کوریره دای پیکولی منتشر می‌شد و بعد از آن با کارگردانی Enzo D'Alò به کارتونی محبوب برای تلویزیون ایتالیا تبدیل شد. آلتان در همان سال چندین کتاب کارتون و رمان گرافیکی منتشر کرد که می‌توان به کلمبو، آدا، ماکائو، فریز ملونه، فرانتس، قلب‌های دیوانه، نوارهای زورو بولرو و ترینو اشاره نمود که بسیاری از این کتاب‌ها در خارج از کشور نیز منتشر ‌شدند.

در سال 1987 La Pimpa به صورت نشریه توسط پانینی منتشر شد. این کتاب‌های طنز در مجلات Milano Libri-RCS انتشار یافتند و سپس در جلدهای گوناگون,Sandokan (1976) ,Colombo (1977) Fritz Melone (1979) ,Ada (1978) جمع‌آوری شدند. از شخصیت‌هایی که برای مخاطبان جوانتر ایجاد شدند می‌توان به Kamillo Kromo اشاره کرد که برای گالوچی هست و در مجموعه "استراویدئو" منتشر شده‌است و در Corriere dei Piccoli از آن تقدیر شد.

در سال 1990 آلتان مجموعه‌ها و عروسک‌های داستان فیل بابر را که در تئاتر لیتا برای تئاتر آلا اسکالا در میلان نمایش داده شده بود را طراحی کرد. او در سال 1992 داستان‌های جیانی روداری را برای سردبیر Einaudi تصویرگری کرد و از دهه هشتاد، پیمپا قهرمان مجموعه‌ای از نقاشی‌های متحرک در تلویزیون شد و در حال حاضر نیز شخصیت محبوب کودکان است.

آشنایی آلتان با دنیای فیلم‌سازی به ویژه در تولید نوارهای کارتونی بسیار مشهود هست. به عنوان مثال Timpa به اشکال مختلف مانند کارتون‌های کوتاه، یک فیلم 26 دقیقه‌ای، یک کتاب پاپ آپ و کتاب‌های رنگ‌آمیزی در دسترس کودکان قرار گرفته‌است. این کارتون‌ها در بین بچه‌های پیش‌دبستانی محبوبیت زیادی دارند. تیمپا شخصیت باهوشی است که می‌تواند به سوالات علمی آنها پاسخ دهد.

یکی دیگر از شخصیت‌های کارتونی مورد علاقه آلتان Kamillo Krono است. آن، آفتاب‌پرست کوچکی است که مدام به رنگ‌های اشتباه تغییر می‌کند. این کارتون‌ها با رنگ‌های جذاب و اشکال قوی که شبیه نقاشی‌های خود کودکان است، نشان داده می‌شوند و بر پالت رنگ آن، خطوط مشکی ضخیم و تک رنگ پررنگ مانند آبی، قرمز ، سبز و صورتی پررنگ حاکم است.

علاوه بر اینها، همیشه ایده متن‌های آلتان متعلق به او نیست و برخی از مهمترین کارهای او تصویری از سخنان دیگران هست. وی برای بزرگسالان آثاری مانند دماغ اثر گوگول و رهنمودها به خدمتگزاران اثر جاناتان سویفت را به تصویر کشیده و آثار وی برای کودکان نیز شامل تفسیر مجدد آثار برنده جایزه هانس کریستین اندرسن و کارهای جیانی روداری است. ضمنا، اثرFavole Al Telefono )افسانه‌های روی تلفن( رمان کوتاهی هست که آلتان با کارتون‌های رنگارنگ خود، آن را زنده کرده‌است.

آلتان برای گالوچی تصاویر متعددی کشیده‌است که از جمله آنها می‌توان به اردک، این یک گل، کک و ساعت، کشتی نوح، شیر به خواب رفت، لاک‌پشت، چه دنیای شگفت‌انگیزی است، در مزرعه قدیمی، ویرگول، برای شما، آبرنگ، کودکی روی شیر، لالایی رویاها و بیانکالونا اشاره کرد. او نویسنده موندو بابونزو، ترینو، سیکو و پیپو، تونل، گوردو و کلپی دی کودا هست.

از شخصیت‌های دیگر وی برای خوانندگان بزرگسال می‌توان به Cipputi اشاره کرد که موضوع روزنامه‌های روزانه زیادی مانند L'Unità و La Repubblica ، Christopher Columbus ، Casanova و همین طور Franz (تقلید مسخره‌آمیز از سنت فرانسیس آسیسی) را تشکیل می‌دهد. او تصویرگر، کاریکاتوریست، فیلمنامه‌نویس و طنزپرداز ایتالیایی است که کاریکاتورهای طنز سیاسی وی در مجلاتL'Espresso" "، "Linus" ، "Panorama" و روزنامه "La Repubblica" منتشر می‌شود.

در سال 2019 مستندی با عنوان نام من آلتان است و من کارتون می‌سازم توسط Stefano Consiglio ساخته و در جشنواره فیلم تورین به او اهدا شد.

Stefano Consiglio در مورد فیلمش می‌گوید: «این فیلم، مستندی مختصر درباره Francesco Tullio Altan همان مردی است که از طریق هنر گرافیک به ما یادآوری می‌کند که هنوز هم می‌توان فکر را بیان کرد.

روزگاری، مقاله‌ای اصلی وجود داشت که همه آن را نمی‌خواندند و هدف آن بررسی اوضاع بود. ولی اکنون سالها است که کارتونی در صفحه اول وجود دارد که با تصاویر، احساس آن لحظه دقیق تاریخی و اجتماعی را آشکار می‌کند و آلتان استاد بی چون و چرای آن کار است.»

پس، استفانو کنسیلیو با کمک شخصیت‌های خود و دوستان و همکارانش (پائولو رومیز، میشل سرا، ووورو، سرجیو استاینو و زروکالکر) پرتره‌ای مختصر از زندگی و حرفه آلتان ایجاد کرد.

هدف اساسی این فیلم آن است که بتواند برای اولین بار Francesco Tullio-Altan یا به عبارت ساده‌تر Altan را که یکی از تیزترین قلم‌های ایتالیا را دارد و قادر به ایجاد کردن متنوع‌ترین شخصیت‌ها برای گفتگو با مخاطبان ناهمگن خود (بزرگسالان و کودکان، کودکانی که بزرگتر شدند و بزرگسالانی که دوباره بچه شدند) است را به تصویر بکشد.

آثار او برای بزرگسالان اغلب هجوآمیز هستند. اما آلتان علاوه بر هجو و کمیک، داستان‌های کودکانه نیز می‌نویسد و تصویرگری می‌کند که علاوه بر خارج از کشور در سراسر اروپا و ژاپن نیز منتشر می‌شوند.

به طور کلی، آلتان جوایز زیادی را برای کمیک‌ها و روزنامه‌نگاری خود کسب کرده و نمایشگاه‌های آثار وی در چندین شهر ایتالیا و کشورهای خارجی برگزار شده‌است.

در نهایت، لازم به ذکر است که علاقمندان برای آشنایی بیشتر با طنزپردازان ایتالیایی می‌توانند مطالب ما را در سایت دفتر طنز حوزه هنری دنبال کنند و همراه‌مان باشند.

تالیف و ترجمه: یاسمن حسینی

دفتر طنز حوزه هنری

منابع: