سیاه و سفید، دو بخش مجزا از یک روایت هستند

پژواک جهان/ 1368/ موزه هنرهای معاصر تهران

این اثر، از جمله کارهای مهم احصایی است که در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود

"سید محمد احصایی" از هنرمندان معاصر ایران در زمینه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی است که افزون بر داخل کشور، آوازه جهانی دارد.

احصایی با استفاده از ساختار ناب اشکال خط نگاری در تابلوهایش، به سنتزی زیبایی شناسانه بین خوشنویسی سنتی و گرافیک حروف دست یافته است. او در کارهایش، توانایی این را دارد تا اشکال نوشته ها را طوری تعدیل کند که امکان خلق ترکیب های بصری بدیع را داشته باشند. احصایی در کارهای اولیه اش نظم سنتی «کلمات» را در هم شکست؛  کلمات را به قطعاتی تبدیل کرد و آن ها را بار دیگر در ترکیب های متنوع کنار هم قرار داد. در این آثار رنگ ها را اغلب به عنوان پس زمینه و سیاه را برای نوشته های خود به کار برد که بازتابی از اشکال نوشته های سنتی نیز هست.

ترکیب بندی های سبز، قهوه ای، سیاه و سفید او به طور ملموسی متاثر از طرح های خطاطانه موجود در معماری اسلامی است، جایی که تنها یک حرف اهمیتی معادل ستون اصلی در بنا پیدا می کرد و چیزی نمی توانست جایگزین آن شود.

از لحاظ موضوع، احصایی به خصوص در آثاری که در دوره پس از انقلاب خلق شده اند، غالبا از شعر کلاسیک ایرانی و نیز آیات قرآنی و احادیث الهام گرفته است. برای او نیز درست مثل پیشینیان خوشنویس اش محتوای نوشته حایز اهمیت است، ولی او چندان تلاش نمی کند تا معنای نقاشی خط های خود را با استفاده از آیات یا کلماتِ قابل تشخیص و خواندنی آشکار سازد. به گفته خود وی، در کارهایش از اشکالی از حروف و نیز محتوایی استفاده می کند که نمایانگر ترکیب بندی بنیادی نوشتار و ابزارهایی برای دلالت های معنایی هستند.

در آثار احصایی، سیاه و سفید دو بخش مجزا از یک روایت هستند که بیننده را به دنیای مفهومی، ناب و سحرآمیز حروف و واژگان هدایت می کنند. اوبر این باور است که این آثار از آن جا که ملهم از نوعی «هنر قدسی» یعنی خوشنویسی هستند، در اصل کلاک آسمانی را به نمایش می گذارند.

مشخصه منحصر به فرد کلیه آثار نقاشی خط احصایی در دوره های مختلف، احترام عمیق وی به خوشنویسی سنتی و در عین حال تلاش همیشگی او برای یافتن افق های تازه در شیوه خط نگاری نو است.