سلسله گفتگوهای بررسی آسیب‌ها و فرصت‌های کرونا بر عملکرد حوزه هنری و هنرمندان استان اردبیل
با فراگیر شدن بحران کرونا و اعمال قرنطینه، متأسفانه اولین محدودیت‌های اعمال شده توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا گریبان‌گیر قشر هنرمندان کشور نیز شد و کلیه فعالیت‌های اجتماع محور، فعالیت‌های هنری در زمینه تئاتر، نمایشگاه‌ها و کلاس‌های هنری، تولید و پخش فیلم و... به تعلیق در آمد.
در همین راستا هنرمندان زیادی طی ماه‌های اخیر، با محوریت و مدیریت حوزه هنری، اقدام به راه‌اندازی پویش‌های هنری در شبکه‌های اجتماعی کرده‌اند، از جمله جلسات شعرخوانی به صورت زنده در فضای مجازی، خلق و نشر آثار تجسمی مانند پوستر، کاریکاتور، اینفوگرافی، تولید و پخش نماهنگ، انیمیشن، فیلم‌های کوتاه و موشن گرافیک، اجرای قطعات موسیقی، برگزاری مسابقات عکس و... .
حوزه هنری استان اردبیل، طرح بررسی آسیب‌ها و فرصت‌های کرونا ویروس در عملکرد حوزه هنری و هنرمندان استان اردبیل را در دستور کار خود قرار داده و با هنرمندان بسیاری در این‌خصوص مصاحبه نموده است که در بخش دوم پای صحبت‌های«حجت مجرد» از هنرمندان طراح گرافیک استان نشسته‌ایم که مهم‌ترین بخش‌های این گفتگو چنین است:
به نظر من کرونا با تمام تهدیدهایش، فرصت‌های بیشتری را هم در اختیار ما انسان‌ها گذاشته است تا بیشتر تفکر کنیم و با اندیشه و خرد و در خلوتگاه خود به آمال‌ها و آرزوهای خودمان صادقانه بپردازیم. تا جایی که باعث شده شیوه رفتار و تعامل ما، با خود و دیگران متفاوت‌تر از روزهای قبل باشد.
با شیوع ویروس کرونا و تشکیل کارگروه فرهنگی مبارزه با کرونا در استان و با دعوت جناب آقای فتاحی مشاور فرماندار بنده به همراه دانشجویان سابق و اساتید طراحی گرافیک در دنیای مجازی دور هم جمع شدیم و شروع به تولید آثار گرافیکی با موضوع «کرونا، پیشگیری و مبارزه» کردیم و در فضای مجازی و رسانه‌های مرتبط منتشر شد تا گامی باشد در جهت آگاهی بخشی و ادای دین در مورد بزرگترین مشکلی که بشریت در حال حاضر با آن درگیر است و گفتنی این‌که؛ تاکنون حدود ۸۰ اثر تولید کرده و در رسانه‌های مجازی در معرض دید عموم قرار گرفته است.
با توجه به اطلاعیه‌های منتشر شده از رسانه‌های ملی و بین‌المللی و دولتی، بساط این بیماری به این زودی‌ها برچیده نخواهد شد و به نظر متخصصین امر، در کل سال 99 و شاید هم بیشتر، درگیر این ویروس خواهیم بود و به احتمال خیلی زیاد با ادامه یافتن محدودیت‌های تردد و کسب و کار، اکثر صنوف با مشکل مواجه خواهند شد. بنابراین در این بین، همکاران هنرمند ما نیز با تعطیلی کسب و کارشان (دفتر کار، کلاس‌های آموزشی و آموزشگاه‌های تخصصی و...) با رکود و مشکلات اقتصادی شدیدی مواجه خواهند شد. مخصوصاً آن دسته از همکارانی که ذات کارشان با سفارش دهنده، گره خورده است.
البته که با وجود این همه تعطیلی خیلی از مشاغل، متضرر شده‌اند. لذا توصیه من به همکاران و هنرمندان این است که از این وضعیت به وجود آمده که دور از انتظار بود، با نگاه آسیب شناسانه به موضوع و بدون دامن زدن به مشکلات، باید سعی کنیم به نحو بهتری فرصت سازی کنیم و از وضعیت نامطلوب پیش آمده با تغییر در نگرش به نحو احسن استفاده کنیم و کارهایی را که قبلاً بصورت حضوری انجام می‌دادیم را با توسعه بستر کار و نگرش جدید به موضوع به شکل مجازی ادامه دهیم. باید یاد بگیریم به کار و شغل‌مان تعهد و ایمان داشته باشیم و لحظه‌ای از کار دست نکشیم. مطالعات‌مان را زیاد کنیم، بازگشتی موشکافانه به کیفیت آثار تولیدی سالهای قبلی‌مان داشته باشیم و کارها و پروژهای عقب افتاده را سامان دهیم و برای تأمین منابع مالی خود و امورات روزمره از طریق دنیای مجازی با طرح و برنامه علمی و عملی و مفید گام پیش بگذاریم و مصداق این شعر سعدی باشیم که می‌گوید: «رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود... رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود»
با این همه خیلی از هنرمندان و هنر پیشه‌گان فرصت‌های کاری خود را از دست داده‌اند، آن‌هایی که درآمد دولتی نداشتند با مشکل مواجه شده‌اند. به جرأت می‌توان گفت اکثر هنرمندانی که کار آزاد دارند و درآمد ثابتی ندارند با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند و متأسفانه تعداد آدم‌هایی که در عرصه‌های فرهنگ و هنر گرفتار این بلا شده‌اند، کم نیستند.
کرونا خواه ناخواه ما را وادار می‌کند در مورد یک سری از عادت‌هایمان تجدید نظر کنیم و یا کلاً آنها را از ذهن‌مان پاک کنیم و یا با تغییر نگرشی اساسی رویکرد کارهایمان را از حالت فیزیکی به متافیزیکی، از حالت واقعی به مجازی سوق دهیم. ما باید شرایط سخت پیش آمده را بپذیریم و نباید با تمرکز بیش از حد به مشکلات پیش آمده خود را ببازیم، باید با رجوع آگاهانه به خود و درونیات‌مان و با تقویت حس شکرگزاری و توکل به خدا دوباره نقشه راه جدیدی ترسیم کنیم و پیش بتازیم. باید اندیشید، باید فکر کرد و راهکارهای جدیدی را ساخت.
احتمالاً از جمله موانعی که پیش روی همگان است، عدم آشنایی و تسلط ما به عملکرد و تأثیر شگرف رسانه‌ها در دنیای امروزین است. من به اقتضای شغل و فعالیت‌های اجتماعی که دارم، با خیلی از هنرمندان و مدرسین سر و کار دارم که دانش لازم برای استفاده از نرم‌افزارها، پلتفرم‌ها و رسانه‌ها را ندارند. بنابراین در این موقعیت به نظر می‌رسد باید رستاخیز عظیمی صورت بگیرد تا از قافله عقب نمانیم و با ایده‌های جدید پیشتازی کنیم.
ظاهراً مدارس و آموزش‌های حضوری و فیزیکال تعطیل شده‌است اما عملاً نباید آموزش تعطیل شود و یا به انزوا کشیده شود و لازم است همه همکاران و مدرسین، خود را با دانش رسانه‌های جدید بیشتر آشنا کنند و خود را با دنیای مجازی و امکانات آن همگام سازند تا بدین‌سان بتوانیم طرحی نو افکنیم. در هر حال باید اهداف والای تعلیم و تربیت را در تمامی زمینه‌ها ادامه دهیم.
به نظر برای دست یافتن به توسعه یافتگی و پیشرفت همه جانبه جوامع در شرایط کرونایی، ما و تمام جهانیان به طرح و برنامه‌ریزی دراز مدت لازم داریم. بهتر است برنامه‌ریزی چند سالهای داشته باشیم تا بتوانیم مطابق با شرایط پیش‌آمده فعالیت‌های حرفه‌ای خود را ادامه و گسترش دهیم البته با رویکردی دیگرگونه. وظیفه ماست که مسیرهای جدیدی را طراحی کنیم و شرایطی را فراهم آوریم تا عموم مردم به زندگی روزمره خود بازگردند.
از جهت حمایتی هم، دولت باید به فکر بسته‌های حمایتی باشد. حمایت از هنرمندانی که بیکار شده‌اند و درآمدشان را از دست داده‌اند. نباید بگذاریم هنرمندان به خصوص هنرمندان جوان، از هنر دل‌زده شوند و آن را کنار بگذارند. باید امید به زندگی را در آنان افزایش بدهیم. تا جایی که می‌توانیم به آنها کمک کنیم که در ادامه راه خسته و دلمرده نشوند و بتوانند به مصداق رهرو ادامه مسیر را با موفقیت طی کنند. مثلاً با خرید آثارشان که احتمالاً در دوران قرنطینه تولید شده است به آنها یاری برسانیم و یا با ارائه بسته‌های معیشتی ماهانه کمک کارشان باشیم و یا نمایشگاه‌ها و حراجی‌های مجازی برای ارائه آثارشان راه اندازی کنیم و یا محافلی برای ارائه کار آنها ایجاد کنیم که آثار تولیدی به نحوی به دست مشتریان برسد تا هنرمندان بتوانند به زندگی خود بازگردند و البته بیمه هنرمندان را هم نباید فراموش کنیم که جای بحث بسیاری دارد.
البته بنده معتقدم ویروس کرونا، اتفاق و داستانی بزرگ‌تر از جنگ جهانی دارد و مسلماً کرونا یک مبدأ تاریخ خواهد شد. مثل اختراع خط، رنسانس، اختراع ماشین و جنگ‌های جهانی اول و دوم و...
سؤال من این است؛ جنگ جهانی چند کشور را درگیر کرد؟ بمب اتم در چند کشور فاجعه به بار آورد؟ در چند شهر؟ بله شاید کل دنیا درگیر جنگ بود ولی فقط کشور ژاپن (شهرهای ناکازاکی و هیروشیما) بود که مورد حمله اتمی قرارگرفت و صد البته که خیلی‌ها را کشت و خیلی‌ها را هم بی‌خانمان و خیلی از مردمان این شهرها را با بیماری مزمن چندین ساله درگیرد کرد تا جایی که این مردمان هنوز هم که هنوز است از بابت جنگ جهانی تاوان پس می‌دهند. اما کرونا جنگ فراگیر و بزرگتری است نسبت به جنگ‌های قبل. نه یک شهر، نه یک کشور، نه یک قاره، بلکه کل دنیار را به دور از تبعیض نژادی، قومیتی، فرهنگی و... درگیر خود کرده است و شواهد نشان می‌دهد کرونا حتی ابرقدرت‌هایی مثل آمریکا و کشورهای اروپایی مدعی نظم نوین جهانی و بهداشت را به کام مرگ خواهد کشاند و مطمئناً این کرونا است که نظم نوین جهانی را رقم خواهد زد. خواه دست ساخته بشر مدرنیته باشد، یا تحفه طبیعت و سرشت خلقت. پس باید اندیشید و به دنبال راهکارهای جدید برای ادامه زندگی بود.