آغاز هنر خوشنویسی با کتابت قرآن مجید

شروع هنر خوشنویسی را می توان با کتابت قرآن مجید دانست و این امر در طی سالیان توسط خطوط مختلف از جمله کوفی و نسخ صورت گرفته است. اما در طی قرون، تعداد خوشنویسانی که به سراغ کتابت قرآن به خط نستعلیق رفته اند، به دلایل متعدد از جمله آن که یکی از معیارهای زیبایی شناسی در خط نستعلیق و سوار کردن حروف و کلمات است - که این نکته در مواجه با اعراب گذاری موجب ناخوانا بودن آیات قرآنی می شود - انگشت شمارند. از جمله خوشنویسان کاتبی که به کتابت مصحف شریف به خط نستعلیق تا پایان حکومت قاجار اقدام کرده اند می توان به شاه محمود نیشابوری، رضی الدین علایی جرپادقانی، محمدحسین نورس دماوندی، محتشم اصفهانی، محمدعلی شیرازی و اسدالله شیرازی اشاره کرد.

مصحف محفوظ در کتابخانه نور عثمانیه به خط نستعلیق، نسخه ای کامل و بدون افتادگی است که تنها آسیب آن، لکه های قهوه ای رنگ در سه برگ انتهای نسخه است. مرکب های به کار رفته در کتابت این نسخه شامل سیاه، طلایی و قرمز است. مرحوم بیانی در کتاب احوال و آثار خوشنویسان به خوشنویس گمنامی در قرن دهم هجری قمری به نام «رضی الدین» اشاره کرده که رقعه ای از مرقعی به خط وی را در کتابخانه خزینه اوقاف استانبول مشاهده کرده است. از آن جایی که رضی الدین محمود، کاتب قرآن مورد بحث، نیز از خوشنویسان قرن دهم است شاید بتوان ارتباطی میان این دو «رضی الدین» برقرار کرد.