تک خالِ گوتیکِ متاخر؛ مردی که رنگ و روغن رواج داد

ازدواج آرنوفلینی/رنگ و روغن روی بوم/ 1434میلادی/ 89 در59.5 سانتی متر/ نشنال گالری

پیش از "یان وان آیک" بسیاری از هنرمندان از تمپرا که رنگی لعابی و تلفیقی از پودر رنگ و زرده تخم مرغ بود یا دیگر مواد چسبناک استفاده می کردند. رنگ لعابی ضعف های مشخصی داشت:

چون زرده ی تخم مرغ زود خشک می شد، هنرمندان باید سریع نقاشی می کردند.

 رنگ های لعابی به آسانی مخلوط نمی شدند؛ از این رو هنرمند باید ترفندهایی به کار می برد تا رنگ ها مخلوط شوند.

قلم گذاری در رنگ لعابی مشخص می شد و این مورد نظر هنرمند نبود.

حاصل کار، نمایی ملال آور و کدر داشت؛ هنرمندان برای این که سطوح نقاشی ها درخشان شود، باید آن را جلا می دادند.

بشارت/رنگ و روغن روی بوم/1434 تا 36 میلادی/90 در 34.1 سانتی متر/نشنال گالری

بعضی نقاشان، ترکیب روغن را با رنگ لعابی آزمایش می کردند، اما نتایج حاصله خوشایند نبود. بعد "یان وان آیک" آمد. او میزان درستِ ترکیب روغن و رنگدانه را کشف و با پرداخت مسطح نقاشی هایش، جهان هنر را حیرت زده کرد. قلم گذاری ها کمابیش نامریی بودند. نقاشی های "وان آیک" به عقیده ی معاصرانش، به جای خلق هنر، گویا با جادو ترسیم می شدند. درخشش سطح، آن قدر صاف و هموار بود که وقتی "وان آیک" به طور مثال، در تابلوی "ازدواج آرنوفلینی" آینه ای در پس زمینه اضلفه کرد، مردم تصور می کردند می توانند انعکاس خود را در آن ببینند.

گاهی "یان وان آیک"، مبدع رنگ و روغن نامیده می شود؛ اما حالا کارشناسان می دانند که رنگ و روغن، با موفقیت کم، حدود صدسال پیش از تولد او استفاده می شده است. او بی شک پدرِ تکنیکِ رنگ و روغن نامیده می شود. چون بیش از گذشتگان بر این ابزار تسلط داشت.

او با  استفاده از روغن گردو و یا روغن های دیگر و کنار گذاشتن تابلوها برای خشک شدن بعد از هر لایه رنگ، تصاویرش را با لایه های نازک رنگِ بسیار می ساخت. در نقاشی های او، برای نخستین بار در تاریخ هنر، باید دستتان را دراز می کردید تا مطمئن شوید که تصویر مسطح است و سه بعدی نیست.