رجبی‌دوانی: هنر انقلاب باید مضامین انقلاب را در خود داشته باشد/ ماکت کتاب آسمان‌نگاره‌ها رونمایی شد
به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری، آیین پایانی نمایشگاه نگارگری آسمان‌نگاره‌ها با حضور محمدعلی رجبی‌دوانی، حسن بلخاری، محسن مومنی‌شریف و علاقه‌مندان هنر در گالری شماره۲ خانه عکاسان حوزه هنری که محل برپایی نمایشگاه نیز بود، روز یکشنبه چهارم اسفندماه، برگزار شد.
محمدعلی رجبی دوانی، دبیر نمایشگاه نگارگری آسمان‌نگاره‌ها در این مراسم گفت: گاهی اوقات نمایشگا‌ه‌هایی در کشورمان برگزار می‌شود که اتفاقات خوب و قابل بحثی به حساب می‌آیند. نمایشگاه آسمان‌نگاره‌ها از جمله این اتفاقات است. نکته قابل توجه پیرامون نمایشگاه به تازگی آن مربوط می‌شود، چرا که ما تا به امروز نمایشگاهی با محوریت نگارگری انقلابی در کشورمان برگزار نکرده بودیم. بلکه هنرمندان و اساتید به صورت فردی اقدام به نمایشگاهی از آثار خود با موضوعات محدود به نگارگری می‌کردند. در حالیکه این نمایشگاه مجموعه‌ای از آثار نگارگری با موضوع انقلاب و یا مضامین قرآنی بود.
رجبی افزود: اولین حرکات نگارگری در قرون معاصر به سال‌های ابتدای انقلاب و هنگامی مربوط می‌شود که عده‌ای از گرافیست‌های ما که با هنر نگارگری آشنا بودند، اقدام به خلق اثر کردند. اما با گذشت زمان، هنرمندان خوبی در این عرصه پرورش یافتند تا بتوانند این هنر را زنده و پویا نگاه دارند. نمایشگاهی که هم‌اکنون می‌بینید، حاصل این دغدغه و تلاش ۴۰ ساله هنرمندان انقلاب در عرصه نگارگری است.
وی افزود: نگارگری ناگفته‌ها را به زبان شعر بیان می‌کند. استاد فرشچیان را باید بزرگترین هنرمند متعهد کشورمان در قرن حاضر بدانیم. او در آثار خود به اوج دست یافته است و حقیقت را به شیواترین و زیباترین روش بیان می‌کند. این اتفاق را در آثار نگارگری استاد فرشچیان به بهترین نحو می‌توان مشاهده کرد.
رجبی با تاکید بر توان هنر نگارگری در ارائه موضوعات روز دنیا گفت: برخی‌ها معتقدند که نگارگری در زمان حال کارآیی ندارد، چون دنیایی که هم‌اکنون پیرامون ما وجود دارد، نمی‌تواند در قالب هنر نگارگری ارائه شود. برای مثال لباس‌هایی که ما هم‌اکنون می‌پوشیم، با لباس‌های مردم در سده‌های گذشته تفاوت دارد. این نقد به نظرم شکلی سطحی و ابتدایی دارد. چرا که نگارگری تنها آن چیزی نیست که در ظاهر می‌بینیم.
این هنرمند تأکید کرد: هنر انقلاب باید مضامین انقلاب را در خود داشته باشد، اما به دلیل ثبت نشدن برخی آثار، از دیدن آثار متعهدانه محروم شدیم. به همین جهت، کتابی که امروز از آن رونمایی می‌شود، سعی دارد گوشه‌ای از تلاش ۴۰ ساله هنرمندان انقلابی را در عرصه نگارگری نشان دهد.
حسن بلخاری، پژوهشگر هنر و از اساتید سخنران در نشست‌های تخصصی نمایشگاه «آسمان نگاره‌ها» نیز در این مراسم گفت: باید از دوستانی که چنین برنامه‌ای را برگزار کردند، کمال تشکر را داشته باشم، چون نگارگری یکی از زیباترین اقسام هنر ایرانی اسلامی است که اگر به آن توجه نشود، به فراموشی سپرده خواهد شد.
این استاد فلسفه هنر، زیبایی‌شناسی و حکمت شرق افزود: نگارگری در فرم و مضمون با نقاشی متفاوت است. در نگارگری تغزل، حماسه و معراج را می‌بینیم. البته حماسه و عاشقانه‌های ما در نگارگری جدا از دیانت نیست. به همین جهت می‌گویم در هنر اسلامی شکل فرمالیسم از هنر وجود ندارد.
بلخاری در ادامه گفت: در تاریخ فرهنگ و هنر اسلامی باید در ابتدا روی این نکته بحث کرد که نسبت کلمه و تصویر چیست؟ زیرا تا زمانی که این نسبت مشخص نباشد، نتیجه مطلوب پیرامون نگارگری اسلامی مشخص نخواهد شد. جهان معنا این روزها تحت تأثیر مدرنیته است و دیگر حوصله‌ای برای سنت ندارد، اما اگر این موقعیت تغییر کند، شاید در آن زمان بتوان نسبت کلمه و تصویر را توصیف کرد.
وی افزود: سوال رایج در نگارگری این است که آیا این هنر، دنیای دیگری را مد نظر دارد؟ برای پاسخ به این سوال به بحث فلسفی نیاز داریم، ولی من با یک جمله به نوعی آن را پاسخ می‌دهم. از دیدگاه اسلامی، واقعیت ابتدای حقیقت است و این ویژگی در نگارگری مشاهده می‌شود. در هنر اسلامی، هنر فرمالیسم نداریم. چرا که نگارگری در فرم و مضمون با نقاشی متفاوت است. در نگارگری تغزل، حماسه و معراج را می‌بینیم. البته حماسه و عاشقانه‌های ما در نگارگری جدا از دیانت نیست. به همین جهت می‌گویم در هنر اسلامی شکل فرمالیسم از هنر وجود ندارد.
بلخاری با تأکید بر اینکه هنر پاک از قلم پاک بیرون می‌آید، گفت: هیچ هنر پاکی رقم نخواهد خورد، مگر آنکه قلمی که آن را خلق می‌کند، پاک باشد، هر چند ممکن است برخی آثار خارج این قاعده خلق شوند، اما آنها تأثیرگذاری ماندگار نخواهند داشت.
محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی هم در سخنانی کوتاه در این مراسم گفت: اگر بخواهیم در مکتب انقلاب حرفی برای گفتن داشته باشیم، نیازمند هنرمندانی انقلابی هستیم. کشور ما در این زمینه، صاحب ظرفیت‌های بسیار بالایی است که حوزه هنری خود را موظف می‌داند در جهت ارتقای آنها بکوشد.
در ادامه ،ماکت کتاب «آسمان‌نگاره‌ها» با حضور محمدعلی رجبی دوانی، حسن بلخاری و محسن مومنی‌شریف رونمایی شد.
در انتهای این مراسم، از اساتید و هنرمندانی که در این نمایشگاه حضور داشته و به نوعی همکاری کرده‌اند، از جمله عبدالحمید شریف‌زاده خاوری، مینا صدری، خشایار قاضی‌زاده، پرویز حاصلی، سیده راضیه یاسینی، پریسا شاد قزوینی، رضا میر مبین، رضا صفری، محمد خزایی، پرویز اقبالی، هادی بابایی، سلنیا پوریا، حسین عصمتی، فریده فاضلی‌نژاد، زینب رجبی، حسین حبیبی، فاطمه صغرا منذوری، پرویز اسکندری پور، جمشید سرحدی، سارا آقا میری، امیر طهماسبی، مسعود هنرکار، مهدی فرخی، رقیه لطفی و امیر حسین آقا میری با اهدای لوح تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
گفتنی است، نمایشگاه نگارگری آسمان‌نگاره‌ها از تاریخ ۱۵ بهمن‌ماه تا چهارم اسفندماه در نگارخانه ابوالفضل عالی و گالری شماره۲ خانه عکاسان حوزه هنری برپا شد.
